Chuyện xưa luôn được người đời truyền miệng, dưới bóng cây liễu nhà tôi hồi bé, ông bà nội phe phẩy quạt hương bồ, kể cho chúng tôi những câu chuyện ngày thơ của họ.

Những năm tháng đó cách thời của chúng tôi quá xa, thậm chí ông bà còn không nhớ rõ về những chuyện cũ.

Giọng nói của ông bà nội luôn nặng nề và bi thương, cuối cùng họ đều để lại một câu ——

“Bọn cháu bây giờ…… Hạnh phúc hơn chúng ta khi đó rất nhiều.”

“Nhất định phải chăm chỉ học hành, đừng để cho người khác lại khinh thường chúng ta.”

“……”

Người kể chuyện xưa đều dần dần rời đi…… Không ít người hy sinh vô danh, rồi bị chôn sâu vào lòng đất vĩnh viễn, không còn cơ hội nhìn thấy ánh mặt trời.

–

Thời cuộc xoay chuyển còn nhanh hơn tôi tưởng.

Ngày 13 tháng 8 năm 1937, Hội chiến Tùng Hộ* nổ ra.

(*Trận Thượng Hải (ở Nhật gọi là Sự kiện Thượng Hải lần thứ 2), trong khi ở Trung Quốc gọi là Chiến dịch 813 hoặc Hội chiến Tùng Hộ là trận đầu tiên trong 22 trận giao chiến lớn giữa Quốc quân Trung Hoa Dân Quốc và Lục quân Đế quốc Nhật Bản, kéo dài hơn 3 tháng, từ ngày 13 tháng 8 đến ngày 26 tháng 11 năm 1937)

Trung đoàn 7 của Bách Lan Tinh nhận lệnh gấp rút tiếp viện Thượng Hải, đồng thời tiến hành trinh sát trên không, các máy bay hộ tống và ném bom để phối hợp với lính đánh bộ tiến hành phản công.

Báo cáo về chiến sự lúc tốt lúc xấu, mặc dù ngọn lửa chiến tranh tạm thời chưa lan đến Nam Kinh, nhưng bầu không khí ở thủ đô đã trở nên nặng nề.

Lực lượng không quân của quốc gia có hạn, hơn một tháng qua, vì bảo toàn sức chiến đấu, lực lượng không quân dần dần rút lui về tiền tuyến, chỉ phụ trách công việc tuần tra những khu vực gần thủ đô.

Tôi và Bách Lan Tinh gặp lại ở đây.

Anh gầy gò và đen đúa, cùng cậu phi công trẻ tới Bệnh viện Trung ương.

Cậu phi công trẻ thấy Tiểu Huyên và tôi, lập tức phấn khởi nói: “Đội trưởng dẫn chúng tôi trốn trên bầu trời, chờ phi cơ nhỏ của Nhật Bản kiêu ngạo bay qua, chúng tôi liền lao xuống nã vèo vèo hai loạt đạn, trực tiếp phá bình nhiên liệu máy bay ném bom của họ nổ tung!”

“Bác sĩ Lâm, cô không biết đội trưởng lợi hại thế nào đâu! —— Lúc anh ấy bay trên bầu trời sẽ chiến đấu không màng đến mạng sống!”

“Tại sao hả, còn có lí do nào khác được, dưới mặt đất đâu có ai để anh ấy nhớ mong.”

“Hiện tại có rồi.” Bách Lan Tinh đột nhiên lên tiếng, cắt ngang lời nói của cậu ấy.

Tim tôi run lên, đối diện với ánh mắt anh.

Tiểu Huyên thấy thế bèn chuyển chủ đề, kéo cậu phi công trẻ ra ngoài trò chuyện.

Trong phòng chỉ còn lại tôi và Bách Lan Tinh, nhất thời tôi không biết phải nói gì, nên thuận miệng hỏi: “Ở tiền tuyến…… Thế nào rồi?”

Trong mắt Bách Lan Tinh xẹt qua ảm đạm, anh im lặng một lát, mới cất giọng nói khàn khàn: “Không ổn lắm.”

Tôi đương nhiên biết rõ kết quả của Hội chiến Tùng Hộ, một khi trận chiến bắt đầu, chiến tranh sẽ kéo dài trên đất Trung Hoa suốt mấy năm liền, đất nước bị phá tan tành… Mà Bách Lan Tinh, nếu quỹ đạo lịch sử không thể sửa đổi thì thời gian của anh không còn bao nhiêu.

Tôi gật đầu, nhẹ giọng hỏi: “Anh còn phải đi hả?”

Bách Lan Tinh gục đầu xuống từ từ, một lúc lâu sau mới nhàn nhạt nói một câu: “Tổng tư lệnh không cho bọn anh ra tiền tuyến.”

Vẻ mặt anh phức tạp, mày cau lại, vừa hổ thẹn vừa tức giận, tôi vươn tay chạm đến, khuôn mặt của Bách Lan Tinh mới thả lỏng đôi chút, tôi đứng dậy vòng hai tay ôm eo anh.

Cái ôm này còn nồng cháy hơn một nụ hôn môi.

Tôi sẽ thật sự cảm nhận mình đang ở trong vòng tay anh, lớp vải mỏng manh ngăn cách nhịp tim nóng bỏng của con tim, anh như một con diều có thể bị kéo lại, mà sợi dây thì nằm trong tay tôi.

“Tiểu Tri…… Anh có chút sợ hãi.”

“Trên bầu trời xanh của Thượng Hải, anh nhìn thấy từng nhà dân bị bom đạn phá huỷ, người dân không kịp sơ tán, hốt hoảng chạy trốn trên đường, những toà kiến trúc sụp đổ, những viên đạn bay lạc có thể đột ngột cướp đi sinh mạng của họ… Anh ôm tâm niệm bảo vệ Tổ quốc mà đi ra chiến trường, chiến đấu với máy bay của Nhật, lúc đánh rơi máy bay địch trong lòng anh sung sướng không thôi, nhưng khi anh cúi đầu thì đúng lúc nhìn thấy…”

“Tiểu Tri, anh thế này thật vô dụng, chiến hạm của lính thuỷ Nhật Bản ồ ạt xông vào sông Dương Tử, anh dùng hết toàn lực vẫn không thể đánh đuổi chúng đi, bộ Tư lệnh hạ lệnh cho không quân rút lui, mau rút lui…”

Anh nở nụ cười khổ: “Anh không có cách nào cả, một khi không quân lui về thì chỉ có thể trơ mắt nhìn anh em lục quân đang không ngừng chi viện cho chiến trường Hội chiến Tùng Hộ bại lộ dưới lửa đạn của quân địch, dùng xác thịt và xương máu làm lá chắn sắt thép chống lại kẻ thù hùng mạnh.”

Đầu Bách Lan Tinh gục trên vai tôi, ta cảm nhận được sự ẩm ướt lạnh lẽo xuyên qua vải.

Đây là Dân Quốc thực tế.

So với những lời lẽ gió trăng viết trong sách, địa ngục trần gian tàn nhẫn hơn ngàn vạn lần.

Chỉ nghe thấy những lời nói nhỏ nhẹ của người Ngô* ở Bến Thượng Hải làm cho mềm nhũn xương cốt, mà không biết rằng đạo đức và quy tắc ở những vùng quê đã bị xáo trộn, con người chẳng khác gì súc vật.

(Lời nói nhỏ nhẹ của người Ngô: Là một câu thành ngữ dùng để tả lại hình ảnh người Ngô nói chuyện nhỏ nhẹ ở Tô Châu, Giang Tô. Bởi vì cách nói chuyện tương đối nhẹ nhàng và tế nhị nên hay được gọi là “Phương ngữ Ngô nông”.)

Đã quen với những sảnh lớn rực rỡ ánh đèn, tiếng người cười nói xôn xao, nhưng đã bao giờ thật sự trải qua khổ cực, ăn cả vỏ trấu, trải nghiệm sự gian khổ của vô vàn người dân không có được một bữa ăn no?

Tôi cho rằng bản thân đã đủ mạnh mẽ, tôi biết rõ kết cục đã được ấn định của đoạn lịch sử này, nhưng khi chính mắt tôi chứng kiến thực trạng hỗn loạn, tôi vẫn cảm thấy rất đau lòng… Không chỉ đau lòng, tôi cảm giác có một cây dao đang khoét vào tim tôi, xoáy sâu vào từng chút một, tôi đau đến mức chết lặng, hơi thở cũng dần thoi thóp. Tôi nghĩ bản thân không còn dũng khí để sống tiếp, không nhìn thấy ánh mắt trời, không tìm thấy đường ra.

Tại sao những người ở thế hệ này lại kiên trì như vậy?

Bách Lan Tinh trực trào nước mắt nhưng cố gắng kìm lại, khi ở trước mặt tôi mới thỉnh thoảng lộ ra một chút yếu đuối, anh hỏi tôi, khi nào chúng ta sẽ giành được chiến thắng, khi nào chiến tranh sẽ dừng lại. Anh không biết rằng, tôi thật sự biết được đáp án.

Tôi nhìn huy hiệu không quân trên ngực anh, không biết phải trả lời thế nào.

“Ngày ấy rồi sẽ đến thôi.”

Tôi kiên định nhìn về phía anh, “Sau này đất nước chúng ta sẽ giống với Châu u và nước Mỹ, sẽ phát minh ra được tàu chiến, máy bay chiến đấu, thành phố của chúng ta sẽ xuất hiện những toà nhà cao chọc trời, người dân rồi đều sẽ an cư lạc nghiệp.”

“Còn các ngành công nghiệp nặng và nhẹ thì sao?”

“Cũng đều phát triển hơn, còn phát triển cực kỳ tốt, thế giới đều sẽ biết là do Trung Quốc chế tạo ra.”

“Thế thanh thiếu niên có được đến trường không?”

“Giáo dục phổ cập bắt buộc, nam nữ bình đẳng như nhau, mọi người đều có thể ngồi trong lớp học rộng rãi, sáng sủa để học tập.”

“….”

Bách Lan Tinh, anh từng dựa vào những miêu tả của em thấy được cảnh tượng đất nước thịnh vượng và thái bình, hy vọng anh sẽ luân hồi chuyển kiếp, nhìn thấy ánh bình minh.

–

Trên những tờ báo, tình hình chiến sự nơi tiền tuyến luôn chiếm ở trang đầu, nhưng lại có rất ít tin tức về Trung đoàn 7. Những lúc rảnh rỗi, tôi mở cửa sổ phòng khám ra, ngẩng đầu nhìn trời, tôi biết, trên bầu trời cao ấy, người tôi yêu đang bảo vệ đất nước và người dân thân yêu của anh.

Khi tin tức lại truyền đến, tôi chỉ nghe thấy Tiểu Huyên nghẹn ngào một tiếng.

Cậu phi công trẻ đã hy sinh.

Lúc Tiểu Huyên nhận được di thư của cậu ấy, chỉ nhìn thoáng qua đã ngất đi. Còn tôi thì đứng lại tại chỗ, nghe thấy tin tức mất mát này, cả người tôi đều rét run.

Tôi đã từng thử, từng thử thay đổi số phận của Trung đoàn 7, tôi nhắc nhở Bách Lan Tinh nhất định phải chú ý đến vấn đề động cơ của máy bay trung đoàn, nhưng nguyên nhân cậu phi công trẻ hy sinh là vì động cơ gặp trục trặc vẫn giống y đúc với lý do tử nạn của cậu ấy được ghi lại trong sử sách.

…… Hoá ra vai trò của tôi khi bị đưa vào đoạn lịch sử này chỉ là một người đứng xem, ngay cả khi tôi đồng cảm với thời đại này thì cũng không thể lay động quỹ đạo dù chỉ một chút.

Buổi chiều, Bách Lan Tinh tới.

Đáng mừng chính là, khi này anh không vội vàng như những lần lui tới trước đó, mà lại cực kỳ thảnh thơi chờ tôi khám xong cho bệnh nhân, đợi kê thuốc xong mới nói chuyện với tôi.

Nhận ra sự khác thường, lòng tôi bỗng nổi lên một tia bất an.

Tôi xuất thân từ thời đại hoà bình, nơi này máu thịt bay tứ tung, người như cỏ rác, đồng hành cùng anh một đoạn đường, tôi sớm đã mất đi dũng khi đi một mình, anh là người kéo dài sự sống của tôi.

Quả nhiên.

“Bọn họ đều rút về Vũ Hán rồi, anh nói em biết đi, tại sao anh muốn ở lại Nam Kinh, tại sao hả?!”

Kết cục thất bại của Hội chiến Tùng Hộ đã được định sẵn, ngày quân Nhật đổ bộ vào Kim Sơn Vệ, mang theo ý định bao vây lực lượng tác chiến của ta, tình thế lập tức xoay chuyển, quân ta vội vàng rút lui, gần như thất bại một đường đến tận Nam Kinh. Chính phủ Nam Kinh đã bắt đầu di dời, không quân ít ỏi nhưng lại quý giá nên hiển nhiên muốn rút lui họ đầu tiên. Tuy nhiên, để yểm hộ cho cuộc rút lui, cần phải để lại vài phi cơ tiếp tục tuần tra để đánh lừa địch. Nhưng ai cũng đều biết, lúc này không rời đi thì sau này phải tham chiến bảo vệ Nam Kinh, muốn chạy cũng không có cơ hội.

Bách Lan Tinh chưa bao giờ nhìn thấy tính tình nóng nảy này của tôi, anh cố gắng để xoa dịu tôi, ngoại trừ một nụ cười, anh đè vai tôi lại, nói bằng giọng điệu chân thành: “Tiểu Tri, anh xin lỗi em. Trong thành Nam Kinh vẫn còn hàng trăm ngàn người dân chưa kịp sơ tán, sư đoàn 36 và Lực lượng vũ trang Đức còn lại đang trong tình thế sinh tử, anh ở lại sẽ giúp Nam Kinh tăng thêm phần thắng.”

Bách Lan Tinh lựa chọn ở lại, đây là điều đã nằm trong dự đoán.

Dù tôi đã chuẩn bị tâm lý rất nhiều lần, nhưng tôi vẫn không ngừng nuôi hy vọng mà nói: “Chiến tranh thế giới không phải chỉ dựa vào mình anh là có thể định đoạt. Tình hình chung đã định sẵn, Bách Lan Tinh, em nói cho anh biết, nếu bây giờ anh vẫn lựa chọn ở lại thì cũng chẳng có ý nghĩa gì đâu.”

Chiến dịch này chắc chắn sẽ thất bại, kết thúc trong bi thảm và nhục nhã.

Dù chỉ một một trong hàng ngàn may mắn, tôi vẫn kỳ vọng dẫn anh rời đi, tôi vì anh mà đến, đưa anh rời khỏi Nam Kinh, tôi tin rằng luôn có cách để cứu sống anh.

“Không cầu lưu danh muôn thuở, chỉ mong không thẹn với lòng.”

Tôi nhắm mắt, vùng vẫy nói: “Nhưng anh sẽ chết!”

Tôi dường như nhìn thấy khoảnh khắc cánh máy bay bốc cháy, máy bay của anh từ trên trời rơi xuống một cách thảm khốc, sinh mệnh như pháo hoa nở rộ trong giây lát rồi biến mất.

Thần sắc của Bách Lan Tinh run rẩy, đối diện với chuyện sống chết, nào có ai thật sự không hoảng sợ, anh đã thấu hiểu nỗi sợ hãi và lo lắng của tôi, vào giờ phút này tôi cũng biết được sự quyết tâm của anh, anh cười an ủi tôi: “Nếu thật sự như vậy… Tiểu Tri, em đừng quên phải thay anh ngắm nhìn một Trung Quốc mới.”

Tôi quay người đi, không để Bách Lan Tinh nhìn thấy giọt nước mắt rơi xuống của mình.

Anh không biết, tôi đã xem qua Trung Quốc giàu mạnh, đứng vững một phương.

Phía sau, lời nói rõ ràng mà kiên định của Bách Lan Tinh vang lên: “Bọn anh hy sinh vì đất nước và dân tộc, thế nên nếu ngày nào đó anh không thể trở về, xin em đừng đau lòng mà hãy cảm thấy may mắn vì anh đã cống hiến thân mình vì đại nghĩa.”

Tôi yêu anh, yêu con người, thể xác, giọng nói và cả tín ngưỡng của anh.

Nhưng tôi vẫn đau lòng, không đơn giản chỉ vì cách biệt âm dương đã định, mà là vì ở trăm năm sau, tôi biết rõ người dâng hiến cả cuộc đời để bảo vệ hết thảy mọi thứ này sẽ dần dần bị lãng quên.

Ngón tay tôi từ từ cuộn chặt, lòng bàn tay truyền đến cơn đau, giảm bớt sự nôn nóng trong lòng, tôi hỏi: “…… Nhưng nếu sau này, không có một người nào nhớ rõ tên anh thì sao?”

Có quá nhiều lịch sử chìm vào lãng quên.

Những sĩ quan cơ khí Đức trong Hội chiến Tùng Hộ hy sinh gần hết cùng với lực lượng viễn chinh ở núi Dã Nhân, trận chiến bảo vệ vùng Tam Tương cũng không được nhớ đến bao nhiêu…

Không thấy, cũng không nghe đến.

Tôi sẽ không đau lòng vì sự đổ máu hy sinh, tôi sẽ không bởi vì sự biết ơn ít ỏi của đời sau mà cảm thấy áy náy.

Nhưng tôi căm ghét sức lực cá nhân yếu kém của mình.

Thẳng đến thời khắc này, Bách Lan Tinh mới nói: “Là quân nhân, trách nhiệm định sẵn là bảo vệ quốc gia, chết trên sa trường chính là vinh dự.”

“Tên của anh sẽ trường tồn trong đất trời.”

“Chứ không phải trong lời nói của người đời.”

Rốt cuộc tôi cũng hiểu rõ, lòng dũng cảm xả thân hy sinh chân chính là thế nào.

Khi lần nữa đối mặt với Bách Lan Tinh, tôi đã lau khô nước mắt, bình tĩnh xác nhận lần cuối: “Anh thật sự không định rời đi?”

Anh rũ mắt, hình như khẽ thở dài, thứ duy nhất khiến anh thương nhớ trên đời này có lẽ chỉ có mỗi tôi. Sau ánh mắt dịu dàng và lưu luyến ấy là một nụ hôn nơi khoé môi, chạm nhẹ nhưng kéo dài.

“Tiểu Tri… Em đừng lo quá, anh sẽ sống sót trở về, nhất định sẽ trở về. Chúng ta kết hôn đi, đợi anh lấy được giấy chứng nhận kết hôn của quân đội, em hãy theo đại đội lui về Vũ Hán, có đại đội trưởng ở đó, họ sẽ thay anh chăm sóc em, em phải an toàn thì anh mới có thể yên tâm đánh giặc, có thêm động lực để trở về nhà.”