Năm nay mùa khô sớm đấy? Mọi năm, dạo này
nước còn ngập ngang bụng, tía nuôi tôi vừa nói vừa nhướn người thọc mạnh chân
sào xuống tận lớp đất sét cái, hai tay nắm chặt đầu sào đẩy xuồng trườn tới.

Chống đi một lúc nữa, gặp cái lung còn nhiều
nước, tía nuôi tôi bảo tôi vác đồ lề lên bờ, rồi ông nhận xuồng chìm xuống nước
và vớt lục bình, vớt rong phủ lên để xuồng khỏi bị nẻ nắng..

Quanh co trong rừng, chẳng biết đâu là đâu,
thế mà chỉ chừng một giờ sau tía nuôi tôi đã dắt tôi ra đúng chỗ bụi cây tra
chúng tôi ngồi nghỉ ăn cơm chiều bữa trước…

Những ngày nắng ráo như hôm nay, rừng khô
hiện lên với tất cả vẻ uy nghi tráng lệ của nó trong ánh mặt trời vàng óng.
Những thân cây tràm vỏ trắng vươn thẳng lên trời, chẳng khác gì những cây nến
khổng lồ, đầu lá rũ phất phơ như những đầu lá liễu bạt ngàn. Từ trong biển lá
Xanh rờn đã bắt đầu ngả sang màu úa, ngát dậy một mùi hương lá tràm bị hun nóng
dưới mặt trời, tiếng chim không ngớt vang ra, vọng mãi lên trời cao xanh thẳm
không cùng. Trên các trảng rộng và chung quanh những lùm bụi thấp mọc theo các
lạch nước, nơi mà sắc lá còn xanh, ta có thể nghe tiếng gió vu vù bất tận của
hàng nghìn loại côn trùng có cánh không ngớt. bay đi bay lại trên những bông
hoa nhiệt đới sặc sỡ, vừa lộng lẫy nở ra đã vội tàn nhanh trong nắng. Mùi hương
ngòn ngọt nhức đầu của những loài hoa rừng không tên tuổi đằm vào ánh nắng ban
trưa, khiến con ngươi dễ sinh buồn ngủ và sẵn sàng ngả lưng dưới một bóng cây
nào đó, để cho thứ cảm giác mệt mỏi chốn rừng trưa lơ mơ đưa mình vào một giấc
ngủ chẳng đợi chờ.

Tôi đã ngủ một giấc dài như vậy, sau khi tía
con chúng tôi đã lấy mật đầy vào hai thùng sắt tây. Cái gùi bé của tôi cũng vừa
chất vun ngọn những bánh sáp trắng muốt mà tôi đã tỉ mẩn vắt thành những cục
tròn tròn như trứng ngỗng..

Tôi ngồi tựa lưng vào một thân cây lá rậm xùm
xòa, lơ mơ nhìn những làn tơ nhện mỏng tang rung rung trong ánh nắng. Trong
vắng lặng mệt mỏi của rừng đã xế chiều mọi thứ tiếng động chung quanh tôi đều
nghe như không rõ rệt, đều bị ngân dài, đùng đục không một chút âm vang, một
thứ vắng lặng mơ hồ rất khó tả. Tôi còn đang chăm chú nghe tiếng quạt cánh của
một con ong vàng mà không thấy nó đâu, thì bông nghe tiếng động cơ gào rú
chuyển động rung trời.

Ba chiếc tàu bay của giặc Pháp bay vút qua
bên trên khu rừng chúng tôi đang lấy mật. Chúng bay rất thấp, là là trên ngọn
cây, khi tôi vừa kịp nghe thì chúng đã tới rồi.

Ba con cồng cộc đen sì ấy vòng ra bờ sông,
lượn trở lại, đảo mấy bận như vậy rồi bỗng nhiên nối nhau bay đi mất. Một hồi
lâu, lại nghe tiếng động cơ, và từ trên những chòm mây thật cao, chúng thình
lình xuất hiện ra, đâm bổ xuống. Lửa chớp chớp. Súng liên thanh nã đạn xuống
rừng nghe inh tai chát óc. Rồi hàng loạt bom nổ ầm ầm, chuyển động cả một vùng
rừng ban nãy còn lặng phắc như tờ. Đất dưới chân tôi rung rinh như chực sụp
xuống.

Ì ì. ì ì Ba chiếc tàu bay phóng pháo to tướng
sơn màu trắng bay chậm rì rì thành một dọc dài, trông rõ hơn cả hiệu cờ ba sắc
dưới cánh, lừ lừ tiến đến.

– An ơi? Nằm xuống mau. Nó thả cái gì đen đen
xuống kia. Nó thả… – tía nuôi tôi chưa nói dứt câu, vội đẩy tôi nằm gí xuống
cỏ. Tôi đã có kinh nghiệm lúc còn chạy tản cư hai khuỷu tay tôi chống xuống đất
đỡ bộ ngực lên, đầu cúi gằm xuống trước, tôi dán sát thân mình vào đất như con
thằn lằn. Nếu có bom nổ gần cũng khỏi bị dội tức ngực vì sức chấn dộng. Phụt…
Phựt… Phụt… Tiếng gì vậy? Sao không nghe tiếng nổ

– Chắc là bom lép, đừng ngóc đầu dậy nghe con
– tía nuôi tôi vừa bảo tôi như vậy; trong lúc tôi chưa kịp ngóc đầu lên thì
bỗng nghe tía nuôi hét một tiếng gọi: An ơi!

Chưa bao giờ tôi nghe ông kêu to như vậy, một
thứ tiếng kêu rụng rời, đầy khủng khiếp kinh hoàng.

– Giặc đốt rừng, con ơi!
– tía nuôi tôi tay vớ chiếc nỏ, tay lôi tôi nhỏm đậy.

Một màn khói đen cuồn cuộn dựng lên trên dãy
rừng chạy dài theo sông. Mùi dầu bay tới chỗ chúng tôi khét lẹt. Lửa đỏ đã bốc
lên, vượt khỏi những cây tràm cao nhất ngoài phía bờ sông. Tiếng động cơ vẫn
gào rú khủng khiếp trên đầu chúng tôi. Chúng không bắn nữa… Chỉ nghe tiếng
phụt… phụt… Lửa cháy khắp bốn phía rồi.

Tiếng sậy nô lép bép nghe
gần lắm. Gió quạt hơi nóng rừng rực đến tận chỗ chúng tôi.

– Làm sao khiêng hai
thùng mật, tía ơi! – tôi tiếc của, kêu lên.

– Chạy thoát thân đã – tía nuôi tôi vất cái
nón đang đội trên đầu xuống, tay chỉ cầm chiếc nỏ lôi tôi chạy ngược hướng gió,
nơi ngọn lửa bắt đầu tràn đến chúng tôi.

– Lửa dầy ở đó… Đừng về
phía đó, tía ơi.

–
Thoát ra mau. Cố lên. May ra thì còn kịp…

Tía nuôi tôi thở hổn hển, vừa chạy vừa lôi
tôi. Khói xông vào mắt cay xè, không mở ra được.Tôi cứ nhắm mắt chạy theo tía
nuôi tôi, tay tôi nắm bàn tay ông chặt cứng, không dám lơi ra. Hốt nhiên, tôi
nghe có nhiều tiếng chân chạy dồn dập trên đất, như tiếng giầy khua.

– Tía ơi, Tây đuổi sau lưng nhiều quá?

– Tây đâu mà Tây. Cứ chạy
đi!

Mặc cho tía tối quát, tôi vẫn cứ ngoái đầu
trông lại. Trời ơi, không phải Tây. Trong khói mù nhô ra một con heo đầu đàn,
cao gần bằng con bò, lông gáy dựng ngược, mũi ngước lên thở phì phì làm cho hai
cái nanh dài chỗ khóe mép vươn ra như lai lưỡi dao găm. Rồi vun vút tràn đến
một bầy heo rừng, con lớn con bé tranh nhau chạy, sống lưng nhấp nhô tràn tới
như một đàn heo mục. Nai co giò phóng bay qua những lùm cây thấp. Hươu, chồn,
bông lau, cáo, mèo… tất cả những con thú bốn chân trong rừng đều nhắm
mắt.nhắm mũi tranh nhau chạy. Thỉnh thoảng một vài con gì không biết cứ chạy
đâm bổ vào người chúng tôi. Chân tôi đạp lên một khúc lưng con vật gì trơn
trơn, lảo đảo chúi tới trước. Một con trăn gió uốn lưng trườn tới, đầu cất cao
hơn ngọn sậy, ngoằn ngoèo lướt hút vào bụi cây trầm um tùm. Lâu lâu lại gặp một
con rắn to phóng ngược hướng gió, chắn ngang đường chúng tôi. Tía con tôi phải
chạy tránh chúng, cũng có lúc cứ mặc kệ, nhảy bừa qua, bất chấp cả những đầu
phồng mang dẹt đét đang lắc lư phun nọc phì phì.. Khỉ, vượn, nhọ nồi cuống quít
kêu lúc théc trên cây. Một con vượn bạc má bồng con nhảy xuống đất, cố chạy
theo vết chúng tôi

– An ơi! Gắng chạy nghe con – tía nuôi tôi
không ngớt động viên tôi. Nhưng hai chân tôi cứ khuỵu xuống.

Tía nuôi tôi lôi tôi chạy một lúc nữa. Lội
qua hai cái lạch nước khá rộng, thì hai tai tôi đã nghe bùng bùng, mắt hoa lên.
Trời đất quay cuồng chung quanh. Tôi cảm thấy mang máng rằng lúc tôi gục xuống
một bờ cỏ, tía nuôi tôi đã vực tôi cõng lên lưng. Cả người tôi bị xốc lên xốc
xuống dữ tợn, rồi tôi không còn biết gì nữa.