Lạc loài đến chốn tầm thường dân gia(1)

(1) Nguyên văn “Phi nhập tầm thường bách tính gia”, lấy ý từ bài thơ “Kim Lăng ngũ đế – Ô Y Hạng” của nhà thơ thời Trung Đường Lưu Vũ Tích, (772 – 842) tự Mộng Đắc, người Bành Thành, đỗ tiến sĩ năm Trinh Nguyên thứ 9 (793), làm quan Giám sát ngự sử. Lưu Vũ Tích là người có hoài bão lớn, nhưng phải trải qua nhiều năm phiêu bạt, nảy sinh căm phẫn với xã hội bất công. Vì vậy, ông làm khá nhiều bài thơ bộc lộ nỗi phẫn uất trong lòng, hoặc lấy cớ vịnh sử để tỏ chí bất khuất, hoặc lấy cớ vịnh vật để chỉ trích nền chính trị bấy giờ, tuy nhiên thơ ca của Lưu Vũ Tích lại thường trong trẻo, hùng hồn, tiết tấu khá hài hòa. Đương thời, ông được sánh ngang với Bạch Cư Dị (người đời gọi chung là Lưu – Bạch), còn Bạch Cư Dị thì gọi ông là bậc “thi hào”.

Mùa xuân năm Thiên Tái thứ năm, lão tướng Chương Châu Bạch Nguy lãnh mười bảy vạn tinh binh tiến thẳng về phương Bắc, giải vây cho Đốc Thành, Nỗ vương Gia Lịch buộc phải lui binh. Giằng co ở biên ải hơn hai tháng ròng, cuối cùng Nỗ tộc và Khải Lăng quốc giảng hòa. Nhưng ngay trong thời gian giảng hòa, Gia Lịch một lần nữa chấn chỉnh quân tướng, Nam chinh lần thứ hai, Bạch Nguy đại bại, tổn thất hơn tám vạn quân phía ngoài Đốc Thành, lui về cố thủ Đồng Thú, Nỗ Vương uy vũ, kiên quyết đuổi riết không rời, trước sau hạ một mạch ba thành, Bạch Nguy một đêm bạc trắng đầu, tự vẫn tại Tây Châu.

Trịnh Lưu cực kì phẫn nộ. Thư gia nhằm đúng lúc đó tự mình tiến cử. Rơi vào đường cùng, Trịnh Lưu lệnh cho Thư Dự Tài làm đại tướng, lãnh binh ở Tây Châu, cản bước đường Nam chinh của Nỗ vương Gia Lịch. Thư Dự Tài tuổi trẻ tài cao, trên thông thiên văn dưới tường địa lý, rành rẽ cả việc quân cơ binh pháp. Kẻ này ra tay tàn nhẫn, trên chiến trường không từ bất kì thủ đoạn nào, ngay cả Nỗ vương cũng chẳng thể qua mặt, hai bên giằng co tại Tây Châu suốt năm năm ròng, lớn nhỏ gần trăm trận, khiến dân chúng miền biên cương khổ sở không bút mực nào tả xiết. Mùa thu năm Thiên Tái thứ mười, Nỗ vương Gia Lịch cảm thấy thân thể không khỏe, lui binh. Cùng mùa đông năm ấy, hai nước hòa đàm, ba thành Đồng Thú, Đồ Luân, Đốc Thành phía ngoài Tây Châu cắt nhường cho Nỗ tộc, hai bên ngừng chiến.

Cuộc chiến Ngọc Đốc kéo dài suốt năm năm, Hoàng đế Khải Lăng quốc Trịnh Lưu lo âu quá độ, bệnh nặng quấn thân, bệnh tình lúc tốt lúc xấu, thái y bó tay trơ mắt nhìn. Giữa lúc vạn vật hồi xuân, trăm hoa bừng nở, hai nước ngừng chiến, dân chúng nghỉ ngơi, Trịnh Lưu lại bệnh nặng nguy kịch, thuốc men chạy chữa đều vô dụng.

“Nương nương, nương nương…” Cung nữ rảo bước chạy tới trong điện, Hoàng hậu đang lim dim trong trướng, giật mình bởi tiếng la lớn, mở choàng mắt, không giấu nổi luống cuống: “Hoàng thượng người…”

“Bẩm nương nương, Hoàng thượng cho đòi, Thái y… Thái y nói mời nương nương mau lại, chậm thêm chút nữa e rằng muộn mất!”

Hoàng hậu cau mày, quấn gọn mái tóc, giữa lúc vấn tóc, mắt nàng ánh lên niềm bi thương, nhưng lập tức tan biến, đứng lên, nàng truyền lệnh: “Mau truyền Thống lĩnh Vũ Lâm quân đến ngoài cung chờ chỉ!” Cung nữ bên cạnh vội vã chạy đi, Hoàng hậu thở dài, đem theo một đám cung nữ, thị vệ vội vàng đi thẳng về điện Ngự Càn.

Ngoài điện Ngự Càn cổ thụ rợp trời, ánh mặt trời ấm áp ngày xuân chiếu thẳng qua cành cây, xanh biếc như sắc phỉ thúy, có điều vừa lại gần, mùi thuốc Đông y nồng đậm xộc thẳng tới cánh mũi, lan tỏa trong bóng tối mịt mờ. Hoàng hậu bước vào điện, chăm chú nhìn, trong điện dùng lưu ly để lấy ánh sáng, ánh sáng rải rắc từng chùm từng chùm, tựa như mái tóc thiếu nữ buông rủ không ngừng tuôn xuống, phong tình vạn chủng.

Ra vào điện này không biết bao nhiêu lần, thế nhưng lần này, với nàng giống như lần đầu tiên tới, vô cùng bất an, tựa như có thứ gì lách cách lê tiếng trong tâm, tim đập thình thịch như muốn vọt khỏi lồng ngực. Điện lớn trống trải lạnh lẽo, không mảy may tiếng động, biết Hoàng thượng chỉ truyền gọi riêng mình nàng, liền cho hai bên tả hữu lui cả xuống, nàng chậm rãi tiến vào nội điện.

“Là Hoàng hậu đó sao?” Từ sau trướng rủ, một tiếng gọi khẽ vang lên, giọng trầm trầm, phảng phất như tiếng nhạc gõ lên ống trúc.

“Hoàng thượng, là thần thiếp!”

Trong trướng thoáng một tiếng như thở dài, lại như không, Hoàng hậu cụp mắt, sàn nhà trơn bóng như gương, nàng lướt qua, lưu lại một bóng dáng mờ nhạt.

“Đỡ ta ngồi lên!” Trịnh Lưu nói. Hoàng hậu tiến lên trước, vén trướng phủ lên, ngồi cạnh bên giường, đưa tay nâng Trịnh Lưu dậy, chèn một chiếc gối thêu ra sau lưng y. Trong trướng phủ ngập mùi Long diên hương, xộc vào cánh mũi, nàng váng vất, đến khi thấy rõ mọi thứ trong trướng, kinh ngạc, sống mũi chợt cay cay, nàng chực rớt lệ, miệng không kìm được một tiếng gọi khẽ: “Hoàng thượng…”

Trịnh Lưu mỉm cười, từ khi lâm trọng bệnh đến nay, tựa hồ đây là lần đầu tiên y mỉm cười: “Trẫm vừa nằm mộng, mộng thấy mẫu hậu, người nói trẫm nằm lâu quá rồi, nếu còn nằm mãi như vậy, giang sơn này của họ Trịnh dễ lọt vào tay kẻ khác…”

“Hoàng thượng…” Hoàng hậu lẩm bẩm, nước mắt bất giác rơi xuống, “Hoàng thượng lấy long thể làm trọng, đại sự trong triều đã có, đã có…” Lòng nàng âu lo, nhất thời không rõ trong triều còn ai có thể cậy dựa mà nhắc tới.

Trịnh Lưu nhắm mắt, bình thản nói: “Trẫm chỉ bệnh thôi, còn chưa già, triều đình lúc này ra sao trẫm còn không biết ư? Hoàng hậu, mấy ngày trước trẫm đã hạ một chiếu thư, để trên bàn, nàng mang tới đây cho trẫm.”

Hoàng hậu gật đầu, gạt nước mắt đứng lên, tiến lại gần bàn đọc sách, trên bàn gỗ màu đỏ sẫm đặt một phiến giấy Tuyên trong suốt có viết vài hàng chữ, thánh chỉ còn mở, nàng chỉ liếc mắt trông thấy hai chữ “trưởng nam”, tim đập thình thịch như sấm dồn, bàn tay run lên không chịu nghe theo sự điều khiển, cuộn thánh chỉ lại, không dám xem thêm. Trong đời nàng, đã tiếp nhận vô số thánh chỉ, riêng lần này có lẽ nặng nề nhất, nặng trĩu ngàn cân.

Trịnh Lưu không buồn nhìn tới mảnh giấy trong tay Hoàng hậu, chỉ nói: “Nàng xem đi!” Hoàng hậu run rẩy làm theo, không nén nổi âu lo trong lòng, kinh hoàng hòa lẫn luống cuống không rõ nguyên nhân, chậm rãi mở rộng phiến giấy, chỉ mấy hàng chữ, nàng xem suốt nửa tuần trà, nhướng mày hỏi: “Hoàng thượng, phải điều động Nam quân diệt trừ Đoan vương sao? Nhưng, nhưng làm như vậy, không phải là buộc y làm phản sao? Hơn nữa Thư gia, lập công lớn trong cuộc chiến Ngọc Đốc, Hoàng thượng… Hoàng thượng cũng muốn…”

“Hoàng hậu!” Trịnh Lưu ngắt lời Hoàng hậu, sắc mặt trắng bệch hơn giấy, tay phải đưa lên, “Trẫm biết, Dư Ngôn Hòa ở Tấn Dương là trợ lực của nàng, nàng đang có sự phù trợ rất tốt, sau này nhất định sẽ thành trụ cột trong triều của nàng. Nguyên lão tam triều, Nghiêm Cương, một lòng một dạ tận trung với họ Trịnh ta, sau này Tuyên nhi đăng cơ còn phải cậy dựa vào cựu thần như hắn. Nàng phải nhớ kỹ, một phòng những kẻ công cao, hai phòng bề tôi mạnh, ba phòng hoàng thất… Phe cánh Đoan vương ngày một lớn mạnh, sớm có lòng bất tuân, thừa dịp y chưa kịp phòng bị phải diệt trừ ngay. Nếu bỏ lỡ cơ hội này, một khi trẫm không còn nữa, cô nhi quả mẫu hai người làm sao đối phó nổi với hắn…” Y nói một hơi thật dài, tựa hồ đã thấm mệt, mi mắt sụp xuống.

Hoàng hậu vừa định lên tiếng, liền bị ánh mắt y ngăn lại, thở chậm một hơi, Trịnh Lưu lại nói: “Họ Thư là mối họa ngầm, nhưng lúc này chưa cần để ý tới, nếu cùng lúc đối phó cả nhà họ Thư và Đoan vương sẽ khiến chúng liên thủ với nhau, giang sơn họ Trịnh ta khó mà giữ nổi. Hai bên cùng hại, phải chọn lấy bên nhẹ… Hoàng hậu, Tuyên nhi còn quá nhỏ, ta truyền ngôi cho nó, không biết có bao nhiêu lang sói rục rịch dã tâm, sau này Hoàng hậu khanh phải tránh vọng động, chỉ có thể bình tĩnh tính toán, trước diệt Đoan vương, sau trừ Thư phiệt!”

Hoàng hậu thấy y trừng mắt, trong mắt lấp lánh ánh lên tia sáng kì dị, lòng vô cùng bối rối, bèn an ủi: “Hoàng thượng nói vậy thần thiếp hiểu, thần thiếp hiểu hết… Hoàng thượng, người bảo trọng long thể, chuyện đại sự như vậy, chờ Hoàng thượng khỏe lại bàn cũng chưa muộn…”

Trịnh Lưu lại như không hề nghe thấy lời nàng, thần thái an tường tựa như đang say ngủ, đột nhiên khua hai tay, bàn tay phải quơ về phía trước, nhưng chẳng bắt được gì. Nét mặt bình thản của y thoáng lộ vẻ bi thương, tâm trí tựa như đã mê man, miệng lẩm bẩm: “Hoàng hậu… Hoàng hậu…”

“Thần thiếp ở đây.” Vươn tay, nắm lấy bàn tay Trịnh Lưu đang huơ giữa không trung, lòng bàn tay lạnh băng.

“Khanh nói trẫm nghe, nàng ấy ở đâu? Rốt cuộc nàng ấy đang ở đâu?”

Nàng ấy? Ai là nàng ấy?

Hoàng hậu hé miệng, xót xa chua chát, không nói nên lời, nước mắt tuôn như châu, nhuốm ướt một mảnh trước ngực.

Trịnh Lưu mở trừng mắt, nhìn thẳng vào rèm trướng, lời dồn tuôn như thác cho thấy thần trí y đã hoảng loạn: “Mũi tên kia trúng vào nàng ấy sao? Trúng vào nàng ấy sao… Ai nói trẫm hay, bắn trúng nàng ấy rồi sao?”

Hoàng hậu đờ đẫn mặc y nắm lấy tay, bàn tay Trịnh Lưu càng siết chặt, thần sắc cuồng loạn, tựa hồ muốn liều mạng bắt lấy thứ gì đó, nhưng cuối cùng chẳng còn gì.

Tay nhói đau, mà lòng, còn đau gấp vạn phần, tựa hồ có thứ gì muốn rít gào bật ra, nhưng khi nàng vừa mở miệng, tiếng rít gào ấy chỉ còn một lời dịu dàng: “Hoàng thượng, đã qua rồi, qua cả rồi… Đã năm năm rồi…”

Trịnh Lưu rùng mình, vầng trán cau chặt thoáng giãn ra, bi thương chất chồng: “Năm năm, đã năm năm rồi sao? Sao trẫm có cảm giác mới chỉ một chớp mắt thôi, hàng đêm trẫm vẫn mộng thấy nàng ấy, thấy nàng ấy cười, nụ cười mới ngọt ngào làm sao, trẫm chưa từng thấy nàng ấy mỉm cười như vậy… Cớ gì nàng ấy không cười với trẫm? Gia Lịch bắn tên vào nàng ấy, trẫm nghe tin mà rụng rời muốn điên, hận không thể lập tức giết chết Gia Lịch, trẫm phái bao nhiêu người đi dò xét, vẫn chẳng có chút tin tức của nàng ấy… Rốt cuộc nàng ấy còn sống hay đã chết? Lâu Triệt đâu, không thấy cả hắn, hắn đâu mất rồi? Trẫm vẫn chờ hắn về đây, về rồi cùng trẫm sống mái một phen, vì sao cả hắn cũng chẳng trở lại… Nàng ấy và hắn, rốt cuộc tới chốn nào rồi? Các người nói cho trẫm hay… bọn họ đâu cả rồi?”

Y bật ra một tiếng gào lớn, mái tóc như nhuốm màu phong sương rối tung dính bết vào má, ánh mắt tản mát rời rạc. Hoàng hậu quỳ gối bên giường, ngả vào lòng Trịnh Lưu, ngăn y giãy giụa không ngừng, nước mắt như suối, gục đầu vào lòng Trịnh Lưu, nghe rõ tim y đập thình thịch từng nhịp. Kề sát nhau đến vậy, cuối cùng, nàng cũng chẳng thể phân biệt nổi, rốt cuộc là tiếng tim ai đang đập.

“Hoàng thượng… Hoàng thượng… Xin người đừng dằn vặt thêm nữa, đã qua cả rồi, đã qua lâu lắm rồi…” Hoàng hậu nức nở, “Hoàng thượng, Lâu thừa tướng sẽ không trở về, mũi tên kia đã kết thúc tất cả, Lâu Thừa tướng không nỡ rời bỏ quyền lực, nhưng vì Quy Vãn, hắn có thể từ bỏ tất cả… Hoàng thượng, xin đừng dằn vặt mãi vì họ nữa, họ sẽ không trở về, không trở về nữa đâu!”

Điện lớn đột nhiên im bặt, trừ tiếng nức nở của Hoàng hậu, không tiếng động nào khác, bao nhiêu thét gào giãy giụa vừa rồi đều tan biến như ảo giác. Hoàng hậu ngẩng đầu, nước mắt ướt nhoèn, phủ mờ hai mắt. Trịnh Lưu nằm yên, bàn tay Hoàng hậu chạm vào thứ gì ẩm ướt, nhìn kỹ, thấy trên mặt Trịnh Lưu còn vương dấu ươn ướt.

“Lâu Triệt nguyện bỏ tất cả vì nàng ấy, trẫm biết, nếu không năm năm trước hắn sẽ chẳng quỳ gối trước mặt trẫm, là vì thế sao? Trẫm có thể dâng tất cả châu báu thế gian dưới chân nàng ấy, nhưng Lâu Triệt có thể vì nàng ấy mà buông hết trân bảo… Khác biệt đó sao? Ha ha ha…” Y bật cười thành tiếng điên cuồng, không thở nổi, “Trẫm sai rồi, trẫm đã bỏ lỡ… Trước kia trẫm từng điều tra thân thế nàng ấy, nàng ấy cũng từng bốc phải quẻ Đế Vương Yến, trẫm nên lưu nàng ấy lại… Trẫm sai… sai lầm rồi…”

“Hoàng thượng!” Hoàng hậu buông bàn tay đang ghì chặt tay Trịnh Lưu, “Năm đó thần thiếp đã thử nàng ấy, nàng ấy nói vốn không phải phượng hoàng không thể vào cửa đế vương, là nàng ấy buông bỏ tất cả, không phải lỗi của Hoàng thượng…”

Chẳng biết Trịnh Lưu có nghe được những lời nàng nói hay không, đôi mắt trước kia sáng trong rực rỡ giờ đã thu lại ánh sáng, chỉ còn lưu lại bóng đen trùng trùng, sâu thẳm không cùng: “Nàng ấy không cần… những gì trẫm cho, nàng ấy không cần!”

Y nói thật nhẹ, tựa như chỉ nói cho bản thân mình nghe, Hoàng hậu nghe thấy, không khỏi bi thương. Rất lâu sau, Trịnh Lưu mới lấy lại được bình tĩnh, mỉm cười bình thản, tựa như trước đây.

“Hoàng hậu, khanh nói với Tuyên nhi, trẫm không phải người cha tốt. Trẫm bỏ lại hai mẹ con nàng tiếp tục tranh đấu trên ngôi cao Hoàng đế. Có điều, trẫm có một câu phải lưu lại cho Tuyên nhi, nói cho nó hay, ngôi vị đế vương là mật ngọt phủ trên đao thương, chỉ cần mê luyến thứ hương vị ngọt ngào ấy, nhất định sẽ phải nhuốm máu đầm đìa, mà người bên cạnh đều xa lánh, hương vị ấy quá đỗi tịch mịch…”

Lòng tựa như bị xuyên một lỗ, trống trơn, đau đến nao lòng, Hoàng hậu miễn cưỡng mỉm cười gật đầu: “Vâng, thần thiếp sẽ chuyển lời.”

Trịnh Lưu không nói gì thêm, Hoàng hậu nhấc tấm chăn gấm bên giường, nhẹ nhàng đắp lên mình y. Ánh sáng trong điện rực rỡ, soi tỏ tất cả trong rèm, người trên giường mặt mày xanh xao hốc hác, cằm nhọn hoắt, gân xanh nổi đầy. Nàng thấy mặt y, ngực nhói lên tựa như bị trống dồn, nặng nề không tiếng động, vội quay mặt đi, vén tay áo lau đi vết lệ ngấn trên gò má.

Điện lớn lặng ngắt như tờ, lặng câm đến cực điểm, vừa rồi Trịnh Lưu nói một hồi, giờ đây cũng mỏi mệt vô cùng, nhắm mắt say ngủ. Đại điện im phăng phắc chỉ còn tiếng y thở khó nhọc, hít vào thở ra, lúc sâu lúc nông. Nàng nín lặng lắng nghe, đôi mắt lướt quanh điện, bên ngoài trướng vô số chùm sáng rực rỡ, hắt qua lưu ly tràn xuống còn mang thêm chút sắc màu, hoặc vàng hoặc đỏ đổ ào xuống nền gạch sáng như gương. Ánh sáng lấp lánh sống động, chảy tràn không gian.

Bao lâu rồi nàng chưa từng tĩnh lặng được như vậy? Lâu quá nên chính bản thân nàng cũng quên mất. Mấy năm nay, nàng có được khắc nào giống như hôm nay?

Từ sau trận chiến Ngọc Đốc, lão tướng Bạch Nguy bại trận, tự vẫn ở Tây Châu, Hoàng thượng cũng theo đó mà lao lực quá độ, bệnh tật quấn thân, trong triều một mặt tiến hành cải cách, đập hết xây lại từ đầu, quét sạch phe cánh họ Lâu, bên kia Đoan vương cũng không an ổn… Nàng đã chịu đựng bên ngoài điện này bao nhiêu năm tháng rồi?

Từng sự kiện từng sự kiện, có việc nào chẳng khiến người ta ăn không ngon ngủ không yên, trái phải đều khó khăn?

Nàng cúi đầu, nhìn xuống bàn tay mình, mịn mạng nuột nà, trắng như bạch ngọc, hệt như của thiếu nữ đôi mươi, không nhìn ra mảy may vết dấu thời gian. Nhưng trong lòng thì quá rõ, bản thân đã già cả rồi, cứ cho dung nhan còn như trước đây, thì lòng, đã già rồi.

Suốt năm năm, nàng đằng đẵng trong điện này, nhìn Trịnh Lưu mỗi ngày một suy nhược, mỗi khắc một già nua, thấy cuộc sống như vậy mòn mỏi xiết bao,vô biên vô hạn… cứ như vậy giũa mòn tâm can, hóa già cỗi.

Nghĩ tới đây lòng không khỏi xót xa, nàng thở dài không thành tiếng, xoay người, thấy tay áo vàng nhạt của Trịnh Lưu lọt ra khỏi chăn, vươn tay dịu dàng nhấc tay đưa vào trong chăn. Giữa lúc nàng còn ngẩn ngơ, bàn tay trong chăn bắt gọn được tay nàng, tim đập thình thịch thật lớn, khiến nàng hốt hoảng sợ hãi.

“Quy Vãn?” Trịnh Lưu xoay người, thốt ra một tiếng nặng nề, hơi thở khó nhọc, như đang mê man.

Tinh thần nàng mới rồi còn bối rối, tâm tư hoảng loạn, nghe tiếng gọi ấy, cảm thấy toàn thân lạnh run từng đợt, choàng tỉnh, sắc mặt biến đổi lúc đỏ bừng lúc tái nhợt, tấm chăn gấm vàng rực trước mắt, sáng đến chói lóa. Nàng rút tay, dồn sức thật mạnh.

Trịnh Lưu choàng tỉnh, mở mắt: “Ồ?”

Hoàng hậu sợ hãi, đến khi ấy mới nhận thức ra mình vừa làm gì, vội nói: “Thần thiếp thất lễ.”

Trịnh Lưu hỏi lại: “Là Hoàng hậu đó ư?” Hoàng hậu thưa vâng.

“Nàng vẫn một mực ở bên ta sao?” Tinh thần Trịnh Lưu tựa hồ khá hơn một chút: “Nàng cũng mệt mỏi rồi, đi nghỉ đi, thánh chỉ trẫm giao cho, nhớ giữ cẩn thận.”

Hoàng hậu thoáng giật mình, chỉ nói: “Hoàng thượng, hay là thần thiếp cứ ở đây với người đi!”

Trịnh Lưu không ngờ nàng sẽ nói như vậy, ngẩng đầu nhìn kĩ một lượt, choàng tỉnh. Ngực dần nghẹn lại, hơi thở không đều, cảm thấy mỗi hơi hít vào thở ra đều thật khó nhọc, không biết lấy sức lực từ đâu, buồn bực xua tay: “Lui đi, lui đi… Trẫm không cần người hầu hạ.”

Từ ngày lâm bệnh, tính khí Trịnh Lưu luôn rất tệ, Hoàng hậu bất đắc dĩ phải rời gót đi, quỳ xuống mà rằng: “Thần thiếp cáo lui.” Trong rèm yên lặng không tiếng đáp lại, nàng chậm rãi đứng lên, cầm lấy thánh chỉ đặt ở bên, tay run rẩy, cất gọn vào tay áo. Chấn chỉnh lại tinh thần, nàng xoay người rời đi, dọc đường bước trên nền gạch bóng lộn phản chiếu ánh sáng rọi qua kính lưu ly, rời khỏi nội điện hoàn toàn trống trải.

“Hòa Sở…”

Nghe tiếng gọi khe khẽ ấy, nàng chấn động, chân lập tức ngừng bước. Kích động quay đầu lại, trừng mắt không thể tin nổi mà nhìn rèm tơ, gió nhẹ hây hây, giống như sóng gợn lăn tăn trên mặt hồ, kim quang lấp lánh.

Tựa như lúc nàng vừa nhập cung làm Tín Vương phi, người cũng từng đứng ngoài trướng gấm, khẽ vén rèm, nhướng mày mỉm cười, nụ cười thật ôn nhu, cất tiếng gọi nàng: “Hòa Sở, Hòa Sở…”

Thế mà một tiếng gọi ấy, nàng phải đợi những mười năm.

“Hoàng thượng?” Nàng lên tiếng, giọng run run, nói không nên lời.

“Trẫm biết, nàng và bọn họ lừa gạt trẫm, không muốn để trẫm biết…” Trong trướng mơ hồ, giọng nói nhàn nhạt tuôn ra.

Hoàng hậu run rẩy, khẽ nhếch môi, thoáng qua đáy mắt vô số sắc màu, đầu quay cuồng muốn vỡ tung, lòng thầm thì: Người biết, người cũng biết, người cũng biết…

“Trẫm không trách nàng, nàng vì muốn tốt cho trẫm, thế nhưng trẫm muốn biết, nàng ấy… nàng ấy rốt cuộc…” Tiếng thở hổn hển gấp gáp cắt ngang lời y, Hoàng hậu lẳng lặng lắng nghe, thân mình mềm nhũn, quỳ gục trên nền đất lạnh băng. Đại điện rộng lớn nhường ấy chỉ mình nàng một bóng bé nhỏ đơn côi, lạnh lẽo khôn cùng.

“Thôi, thôi… nàng lui ra đi, trẫm chẳng muốn biết.” Người trong trướng thở dốc lên tiếng, chỉ riêng việc thở đã rút cạn sức lực của y, giọng nói khàn khàn, rất lâu sau đó, y mới khó nhọc thốt được một câu:

“Mấy năm nay, vất vả cho nàng rồi!”

Hoàng hậu đâu còn kìm nổi nữa, nước mắt tuôn như suối, nàng che mặt, đứng lên, lảo đảo bước nhanh khỏi nội điện.

Ngoài điện nắng bừng lên rực rỡ, quả nhiên cảnh xuân như lụa là, khí trời ấm áp tươi vui. Cung nhân trong sân đã bị đuổi đi cả, trước mắt nàng chỉ còn một mảnh sân trống trải, gào lên khóc lớn.

Nước mắt một đời người, tựa như dùng trọn trong một khắc này.

* * *

Khóc một tràng ấy, suốt một canh giờ, đến khi đầu óc nàng thanh tỉnh lại, trời đã ngả về chiều, chạng vạng tối. Lệ trong mắt chảy cạn, đầu chỉ còn trơ lại một khoảng trống rỗng. Suy xét hết một lượt những chuyện diễn ra trong điện Ngự Càn hôm nay, lòng như gương sáng, đoán biết ra ý nhiều manh mối. Tay vươn vào tay áo, siết chặt tấm giấy lụa mỏng manh trong đó, chậm rãi bước ra sân điện.

Ra đến cửa chính, một đám cung nữ thái giám đã chờ ở đó từ lâu, vừa thấy bóng người, tất cả rối rít quỳ sụp xuống. Hoàng hậu mệt mỏi cùng cực, khoát tay nói: “Hồi cung.”

Tất thảy thở phào một hơi, vài cung nữ tiến lại, thấy rõ dáng điệu của Hoàng hậu, vô cùng kinh hãi, không dám nhiều lời, cẩn trọng hầu hạ một bên. Những kẻ còn lại tùy theo chức trách, lưu lại ngoài điện Ngự Càn. Hoàng hậu yếu đuối vô lực, phải đợi cung nữ đỡ ở bên, bước được vài bước quay đầu lại, thấy cổng điện sơn son thiếp vàng âm u còn đâu vẻ rực rỡ huy hoàng của những ngày xưa cũ, tựa như bị phủ mờ bởi mây mù tăm tối mà lạnh lẽo. Sắc trời chiều u ám như sơn ấy, khơi lên ý lạnh trong lòng nàng, lòng như nước cuộn triều dâng, nhưng không hiểu nổi vì sao.

Trở lại cung Phượng Nghi, đèn đã sớm sáng tỏ từ bao giờ, vô số đốm sáng lấp lánh như minh châu rải rắc trong sân. Cho tất cả người bên cạnh lui đi, còn mình Hoàng hậu đăm chiêu trong điện, nhìn ánh nến chớp động lập lòe giữa sáng tối, chiếu vào tường cung hắt lên ánh sáng bạc rực rỡ, lặng im suy nghĩ.

Lúc bấy giờ, một ả cung nữ lại tiến vào, Hoàng hậu bực bội trong lòng, lạnh lùng quát: “Không phải đã cho tất cả các ngươi lui rồi sao?” Cung nữ quỳ sụp xuống, lúng búng thưa lên: “Đức Tổng quản đang ở trước điện cầu kiến đã lâu.”

Ánh mắt Hoàng hậu chuyển tới, nhìn ánh đèn lấp lánh trước cửa cung, nói: “Cho hắn vào!” Cung nữ vâng mệnh trở ra, lát sau, Đức Vũ mặc y phục công công đỏ tươi chạm rãi tiến vào, không hề ngẩng đầu, cung kính hành lễ.

“Đức công công có chuyện gì sao?” Suốt mấy năm qua, hắn là cung nhân duy nhất có thể được nói gì đó bên mình Trịnh Lưu, vì thế, Hoàng hậu với hắn ít nhiều có chút khách khí.

“Nương nương, Tào Thống lĩnh của Vũ Lâm quân lĩnh chỉ của nương nương, chờ ngoài cung đã nửa ngày rồi.” Đức Vũ nói.

Hoàng hậu nhướng mày, lúc này mời nhớ ra ý định đề phòng bất trắc, nói: “Cho hắn lui đi!” Đức Vũ dẫu nghe được lệnh chỉ vẫn chưa nhúc nhích, đứng yên trước điện. Hoàng hậu thấy hắn không phản ứng gì, không nén được giận dữ, ánh mắt lạnh giá bắn tới: “Ý chỉ của bổn cung ngươi không nghe thấy sao?”

“Người khôn ngoan sẽ cho rằng Hoàng hậu nên để Thống lĩnh Vũ Lâm quân chờ ngoài cung tùy lúc tuân mệnh ấy mới là thượng sách.” Giọng Đức Vũ trung tính, không the thé cũng không trầm nặng mà thanh thúy như tiếng ngọc, không nhanh không chậm, khiến người nghe cảm thấy an tâm.

Hoàng hậu bực bội, vốn định phát tác, nghe Đức Vũ nói vậy, cẩn trọng suy tính, quả thực có mấy phần đạo lý, mới nén giận, Hoàng hậu hỏi: “Thế nào mới là thượng sách?”

Đức Vũ ngẩng đầu, làn da trắng trẻo hồng hào, nét mặt đoan chính, thấp giọng nói: “Hiện tại Đoan vương đang đóng ở Khúc Châu, cách kinh thành chỉ hai ngày đường, Hoàng hậu nhân lúc này nắm trọn binh quyền kinh thành trong tay, Đoan vương mới không dám vọng động…”

Hoàng hậu cả kinh, thốt lên: “Hoàng thượng, Hoàng thượng còn đang… Ngươi…”

Đồng tử đen nhánh của Đức Vũ nhìn chằm chằm vào ánh mắt kinh hoàng của Hoàng hậu, nghiêm nghị nói: “Lẽ nào Thái y không bẩm báo với nương nương, mấy ngày nay Hoàng thượng yếu không dậy nổi nữa, hôm nay đột nhiên tinh thần tốt lên, chỉ e…”

Hắn nuốt lại nửa câu sau vào lòng, tinh tế quan sát Hoàng hậu, thấy nàng tựa như lo lắng, nhưng thực ra không hề giận giữ, mới nói tiếp: “Hoàng hậu cần đề phòng cẩn thận, phòng bị trước khi xảy ra, ấy mới là thượng sách. Khống chế được vệ binh trong kinh thành mới không ngại những kẻ dã tâm lang sói, dẫu dự tính đến tình huống tệ hơn, tại kinh thành vẫn có thể giằng co được với chúng, trong tay có thêm lợi thế tranh đấu, mà quan trọng hơn, có thể tranh thủ được thêm thời gian cầu cứu viện các nơi.”

Hoàng hậu không nói không rằng, nhìn Đức Vũ một lượt từ trên xuống dưới, không khỏi nghi hoặc, hắn không phải người kề cận bên nàng, cũng chưa từng được nàng ưu ái chuyện gì, vì sao hết lần này đến lần khác giúp đỡ nàng? Những lời nói gần nói xa ấy, đều suy tính cho nàng…

“Năm năm qua, Hoàng thượng lâm bệnh nặng, tính tình hay cáu bẳn, bổn cung có chuyện muốn bẩm báo đều nhờ qua công công, biết bao lần trước mặt Hoàng thượng nói lời này, hôm nay công công lại tới tận đây dốc lòng hiến kế vì bổn cung. Việc công công làm, thật khiến bổn cung thấy khó hiểu.”

Đức Vữ cười ảm đạm, Hoàng hậu nhìn thẳng vào hắn, hơi cúi đầu, trân châu bên tai chớp lên lấp lánh, dưới ánh đèn sáng lên hào quang sắc bạc, những đường nét trên gương mặt, cực giống một người quen trong trí nhớ, cũng cúi đầu mỉm cười như vậy, cũng lấp lánh hào quang như thế. Đức Vũ thoáng mất tập trung, không rõ vừa nhớ đến điều gì mà tim đập loạn nhịp, miệng bất giác thốt lên: “Do có người nhờ cậy.”

Hoàng hậu nhướng mày: “Ai?”

Điện trống trải, vang vọng mãi tiếng hỏi “ai” của nàng, Đức Vũ đứng lặng không nói, ánh mắt như đao bén rọi trên người hắn. Lòng càng không ngừng suy xét, gió xuân thổi trong đêm vẫn còn đem theo hơi lạnh bất ngờ, vù vù ùa qua điện, lay động đèn đuốc trong cung, khiến cả cung điện chập chờn sáng tối. Ngàn vạn ý niệm cùng xoẹt qua trong óc, Hoàng hậu càng thêm rối loạn, chỉ cảm thấy thiếu thiếu gì đó, đột nhiên, một ánh chớp xoẹt qua, trong khoảnh khắc rực lên trong óc.

“Là nàng ấy!” Nàng hô khẽ.

Trăm ngàn rối ren trong lòng nàng đến nay đã thấu tỏ, gắt gao nhìn chằm chằm vào Đức Vũ còn đang đứng dưới điện, lòng nàng như bị kéo sắc lia qua, cưa thủng một lỗ, rất nhiều thứ từng chút từng chút rơi xuống, rớt xuống, tinh thần linh mẫn ra, đồng thời cũng nhẹ bẫng, nhẹ đến không chịu nổi một phiến lông vũ.

“Hóa ra là ngươi, hóa ra là ngươi, chỉ một mình ta, sao đủ khả năng giấu giếm hết tin tức trước mặt Hoàng thượng, hóa ra còn có ngươi âm thầm giúp ta.” Hoàng hậu cười khổ, “Khó trách Hoàng thượng không thể biết được, mà trong cung này cũng chỉ mình ngươi có thể…”

Đức Vũ thấy ánh mắt nàng đột nhiên phiêu tán, rồi đột nhiên ngưng đọng, đôi mắt sắc lẹm ánh lên điều gì chẳng rõ, ẩn chứa vô số thứ, khiếng người ta thấy nặng nề, không dám nhìn gần, chỉ kêu lên: “Hoàng hậu nương nương.”

Hoàng hậu không màng tới, xoa trán than nhẹ, bất động hồi lâu, rất lâu sau đó mới như sực nhớ ra điều gì, đột nhiên ngẩng đầu: “Lúc trước Hoàng thượng cũng từng điều tra về nàng ấy sao? Nàng ấy quả thực có rút phải quẻ đó?” Tiếng nói bật thẳng từ trong lồng ngực, vừa gấp lại vừa vội, nàng căng thẳng thở gấp không ngừng.

“Bẩm vâng, Lâu Thừa tướng đã điều tra trước, sau đó Hoàng thượng lại phái thêm người dò la, nghe trinh thám hồi báo, ngày ấy khách hành hương nô nức viếng thăm cửa chùa, tiểu sa di trong lúc rối ren đã mắc lỗi, làm đổ hai ống thẻ, khiến thẻ hai bên lẫn vào nhau, mới khiến hai người cùng bắt được quẻ này từ một ống.”

“Hai người? Còn một người nữa là ai?”

“Diêu Huỳnh.”

Hoàng hậu siết chặt tay áo mình, sắc mặt căng thẳng, nhắc tới cái tên này, lòng xót xa không thôi. Tựa hồ như một vết đâm rất lâu trước đã ghim sâu chôn chặt trong đáy lòng, dẫu cho cảnh cũ đã xa, thế nhưng chạm tới lại nhói đau. Ánh mắt nhìn xa xăm, xuyên qua tầng tầng sân vườn lớn nhỏ, tựa hồ bay về một nơi rất xa, tới tận đại điện rực rỡ sắc vàng kia, tới bậc đế vương bệnh nặng vô phương cứu chữa đang suy kiệt kia.

Nàng không khỏi chua chát nghĩ tới, bậc đế vương ấy lúc sinh thời, giả say đắm Diêu Huỳnh, mà thực mê muội dành cả cho Quy Vãn, chỉ mình nàng, thật hay giả đều không có được.

Tháng năm tuổi trẻ rực rỡ như gấm lụa lại chảy trôi như nước, một đời nàng, chỉ còn sót lại hoàng cung chìm trong sắc trời chiều như vậy, thêm một đạo thánh chỉ nhẹ bẫng giấu trong tay áo.

“Hoàng hậu nương nương!” Đức Vũ thấy nàng mặt mũi tái nhợt, vội vã nói: “Hoàng hậu nên dự tính cho mai sau, Thái tử còn cần người bảo hộ.”

Hoàng hậu nghe hai chữ “Thái tử” liền giật mình choàng tỉnh, ngồi ngay ngắn thẳng người, cắn răng, lạnh giọng hỏi: “Vậy kết quả điều tra ra sao đây? Quẻ Đế Vương Yến có điều gì thần kì sao?”

Đức Vũ mỉm cười lắc đầu: “Hoàng hậu nương nương trong lòng đã rõ, còn cần phải hỏi lại sao. Ngày trước tất cả hồi báo của trinh thám đều chỉ có một dạng, đều bị ta giấu nhẹm, không trình báo lên Hoàng thượng.” Hắn rút từ bên hông ra một chiếc túi gấm, màu hồng cánh sen, thêu hoa văn như ý, trên mặt còn buông những tua rua bằng tơ vàng, nhẹ nhàng đung đưa trong gió, xem dáng điệu là thứ hắn đặc biệt trân trọng giữ gìn bên mình; trong đó hé ra một mảnh giấy lụa sáng trong lấp lánh như tuyết. gấp thành tư. Hắn tiến thêm hai bước, đưa tới trước mặt Hoàng hậu: “Đây là lời giải cho quẻ Đế Vương Yến.”

Hắn đưa tới chỉ cách tay chừng gang tấc, nàng mím môi, trên mặt thoáng nét do dự, có chút sợ hãi không dám đón nhận, đó là một nỗi e ngại, e ngại thứ vận mệnh từng khiến nàng cực kì ngưỡng mộ giờ đây chỉ trong phút chốc phơi bày ngay trước mắt nàng.

Giữa lúc nàng còn đang do dự, ngoài cung chợt vang lên tiếng chuông sắc lẹm chói tai, tiếng ấy dồn dập mà thiếu trầm ổn, trong khoảnh khắc lan truyền khắp hoàng cung, xé toạc màn đem tĩnh lặng. Trong cung có người hô hoán, khóc than, âm thanh vang vọng như có như không. Hoàng hậu kịch chấn, miệng khô khốc, bên tai như có tiếng gì vun vút lướt qua, nhưng nàng lại như không nghe thấy. Đức Vũ nhẹ thở dài, vốn định thu lại lời chú cho quẻ trong tay. Thế nhưng không kịp, mảnh giấy lụa đã trượt khỏi tay hắn, rớt nhẹ phiêu diêu trên mặt đất, hắn cũng chẳng nhặt, sửng sốt ngay giữa đương trường.

Một cung nữ thở gấp gáp chạy thẳng vào nội điện, nước mắt như mưa, khóc lớn: “Hoàng… Hoàng thượng… Băng hà rồi!”

Hoàng hậu há miệng, nhưng không cất nổi nên lời. Miệng hít vào toàn khí lạnh băng băng, lạnh tới từng chân tóc, lạnh thấu đến cõi lòng. Nàng ôm siết lấy ngực, chỉ sợ trái tim sẽ nghẹn lại không đập nổi, tay chạm ngực cũng thấy một mảng lạnh giá, thân mình lạnh run.

Nàng cảm thấy tựa như cõi lòng bị chôn sâu ấy đã bị khoét một mảng, đau đến tê liệt, mất hết cảm giác, chẳng kịp thốt lên một tiếng đau đớn. Hốc mắt đã khô cạn lệ giờ đây lại thấy chua xót đau đớn.

Trong lòng người, nàng vốn là thật là giả, chẳng có lấy nửa phân trọng lượng, chỉ có danh phận mà thôi. Thế nhưng hôm nay người đi rồi, nàng mới hay, người đắt giá hơn thế. Không còn người ở đây, chút gắng gượng cuối cùng của nàng cũng chẳng còn, trước mắt một khoảng rối loạn, sau lưng mịt mùng, trước sau đều trống không.

“Nương nương, nương nương…” Cung nữ thét lên hoảng hốt nhìn Hoàng hậu mở trừng hai mắt, lạnh giá đáng sợ. Đức Vũ tiến lên trước, vỗ vỗ lưng Hoàng hậu, trầm giọng khuyên lơn: “Nương nương, bảo trọng, người còn phải lo lắng cho Thái tử.”” Hoàng hậu chậm thở ra một hơi, không nói nên lời, siết chặt tay Đức Vũ, móng tay thật dài ghim vào tay hắn rỉ ra dấu máu đỏ tươi.

“Công công giúp ta!”

Đức Vũ đọc được từ khẩu hình của nàng những lời ấy, ngưng trọng, gật đầu.

Nước mắt rỉ khỏi khóe mắt chậm rãi chảy xuống, nàng còn tưởng nước mắt đã cạn chẳng thể khóc thêm được nữa, hóa ra thứ nước mắt này vô cùng vô tận, dùng chẳng kiệt. Đèn lồng treo trên xà cung lay động theo gió, hắt ra quầng sáng ảm đạm chiếu xuống mặt người, quầng sáng chầm chậm đung đưa, mang theo vẻ thê lương. Rất lâu sau đó, nàng mới trấn tĩnh lại, tay tìm lại lực, vụt đứng lên. Đức Vũ ở bên đỡ lấy nàng.

Nàng không còn thời gian than khóc, cũng chẳng có thời gian bi thương, chính giờ khắc này, kinh thành trên dưới còn biết bao ánh mắt hau háu trông vào, biết bao trái tim đang thình thịch réo vang dồn dập. Nếu nàng còn phí thời gian khóc lóc ở đây, ngôi vị đế vương của chồng nàng, số mệnh của con trai nàng… tất cả sẽ chấm hết.

Nàng không thể chần chừ.

“Người đâu, bãi giá.” Nàng lên tiếng, giọng nói khàn khàn, kìm nén nhưng vạn phần kiên định.

Đức Vũ dìu nàng, từng bước từng bước xuống thềm điện.

Lời giải cho tấm quẻ Đế Vương Yến trăng trắng bị nàng lướt qua, không mảy may để tâm tới, ánh mắt nhìn thẳng phía trước, mỗi bước một vững vàng hơn, mỗi bước một mạnh mẽ hơn, mỗi bước một ung dung hơn.

Cổng cung Phượng Nghi chầm chậm khép lại sau lưng nàng, tiếng kẽo kẹt vang vọng trong không gian.

Tất cả đèn trong điện đều tắt ngấm, không một người nói, gió vi vu thổi qua như tiếng khóc than, bầu trời tối thẫm nặng nề phủ ngập trong điện, chỉ còn lời giải cho quẻ Đế Vương Yến trắng tinh còn chơ vơ tại đó, mỏng như cánh ve. Gió nổi lên, nó phất phơ, cuộn lên những hoa văn chạm trổ trên vách tường cung Phượng Nghi rồi từ từ rớt xuống.

Trên đó chỉ vẻn vẹn hai câu:

Én xưa nhà Tạ nhà Vương,

Lạc loài đến chốn tầm thường dân gia(2).

(2) Nguyên văn “Cựu thời Vương Tạ đường tiền yến, Phi nhập tầm thường bách tính gia”, trích từ bài thơ “Kim Lăng ngũ đế – Ô Y Hạng”, của Lưu Vũ Tích. Dịch nghĩa: Chim én xưa ngụ trong lâu đài họ Tạ, họ Vương (ý chỉ dòng dõi Vương Đạo – người sáng lập vương triều Đông Tấn và Tạ An – chỉ huy quân đội đánh thắng nhà Tần là những danh gia vọng tộc ngụ trong ngõ Ô Y – ngõ áo đen, gần miếu Phu Tử, phía nam sông Tần Hoài) giờ đây bay cả tới những nhà chúng dân tầm thường. Bản dịch thơ trên của Tản Đà.

HOÀN