Cô bé tám tuổi và một chuyến vượt biên nửa vời.

Nhập cư bất hợp pháp, không tiền bạc phòng thân, hai mẹ con phải trốn chui trốn nhủi, lăn lóc ở lề đường và những xó ổ chuột một thời gian dài trước khi có một chỗ ở tạm bợ, được cấp giấy phép cư trú. Để kiếm tiền, mẹ cô làm nhiều công việc nặng nề khiến hai bàn tay bàn bật móng, máu chảy xối xả, để lại những vết sẹo, vết sứt gớm ghiếc không bao giờ lành. Mẹ cô từng làm cả những công việc đến quá nửa đêm mới về nhà, mà khi về thì nồng nặc mùi rượu. Phải lớn hơn một chút thì cô mới biết mẹ đi làm tiếp viên quán rượu, một nghề bẩn tưởi.

Thời gian và sự mệt nhoài là một cục tẩy thần kỳ. Những ngày thơ ấu, cô thi thoảng vẫn bắt gặp gương mặt của bố và em trai in trên bầu trời, trên những tàng cây, trên thân chiếc xe buýt vụt qua trước mắt. Nhưng nỗi nhớ nhung bị bôi mờ dần. Đến một ngày nào đó ở tuổi thiếu niên, cô không còn để tâm đến chuyện mình có người để nhớ. Thời gian quý như tiền và cô không có xu lẻ để đánh rơi: Sáng bận học, chiều bận làm, đêm bận ngủ. Cô chẳng muốn sớt mất thời gian của những chuyện quý báu ấy, để nghĩ đến những người không gặp được.

Cô lên trung học, học giỏi, có học bổng và đi làm thêm nên cuộc sống cũng bớt khổ sở. Nhưng hậu quả của những ngày lao lực là mẹ cô lâm bệnh nặng. Vì mặc cảm tội lỗi, vì tủi thân, bà giống như là không muốn khỏi, qua đời khi cô còn chưa hết cấp ba.

Sau khi chôn mẹ, cuộc sống của cô xuất hiện những khoảng nhàn rỗi. Thời gian mà trước đây dành để chăm sóc mẹ, giờ cô dốc vào việc học và làm. Và vẫn còn dư ra được chút ít rảnh rang vào những sáng sớm và những đêm trước giấc ngủ. Dần dần vào những lúc ấy, cô thấy mình đang mường tượng về hình dáng của bố và em. Trong cô rộn lên thôi thúc tìm lại.

Tốt nghiệp cấp ba được nửa năm, cô dành dụm đủ tiền cho một chuyến về Hải Phòng. Nhưng ngay lúc ấy, cô được học bổng sang Pháp. Cơ hội này không thể bỏ lỡ. Nếu từ chối, cô có thể vĩnh viễn sẽ chẳng thoát được chuỗi ngày sống hy vọng về một tương lai tươi sáng, nhưng lại không có tự tin vào hy vọng đó. Cô một lần nữa đi xa. Nhiều năm sau, cô trở về Hong Kong, đổi một cái tên mới: Judy Ruan – chữ Ruan khi dịch ra tiếng Việt là Nguyễn.

Sau khi đã trở thành một con người mà bản thân có thể vì thế tự hào, Judy mới đi tìm người thân. Lần đầu tiên ngồi trên chuyến bay Hong Kong – Hà Nội, những giọt nước mắt cứ vô tư trượt dài trên mặt Judy. Cô mếu máo hình dung gương mặt bố ngỡ ngàng khi cô từ đằng xa chạy lại, choàng tới ôm ông. Cô nôn nao phác thảo hình ảnh em trai trong đầu – nó sẽ mang những đường nét của bố hay mẹ, có giống cô không … Nhưng kỳ vọng càng cao, hụt hẫng càng nặng: Sau khi mẹ đem cô đi, bố vì tủi nhục lao vào rượu chè, hai năm sau thì qua đời vì tai nạn xe. Em trai được gia đình người cô trong Sài Gòn nhận nuôi. Một thời gian sau, gia đình ấy vượt biên sang Mỹ, từ đấy mất tung tích.

Sau hai tuần gắng gượng dò hỏi thông tin từ mọi mối quen biết lỏng lẻo, Judy lảo đảo rời khỏi Việt Nam. Trên phi trường, những tiếng khua của giày cao gót lên sàn gạch lạnh đanh khiến cô rợn người. Nghe như tiếng gõ chiêng của địa ngục. Cô nghĩ đến cái chết và sợ. Nếu xui xẻo máy bay rơi thì ai sẽ nhận xác cô? Mẹ mất, bố mất và em trai không biết đang phương nào. Chẳng lẽ mọi cố gắng sống tốt của cô lại kết thúc ở nghĩa trang nhân đạo, với một nấm mồ đá đề “Judy Ruan – người không có tình thân”?

Thẫn thờ ngồi trên máy bay, Judy cảm thấy mọi cảm xúc tồi tệ nhất thế gian đang liên hợp lại đâm vào mình. Một cơn đau lớn và dài. Một cảm giác không thể tả. Thậm chí bản thân cô cũng không có sức lực để cảm nhận đầy đủ. Chỉ là đau, đau, rất đau. Buông thõng thân mình trên ghế, cô thiếp đi …

Với những người yêu cuộc sống, cơn đau chính là nguồn năng lượng mới. Khi vừa đặt bước chân đầu tiên trở lại Hong Kong, Judy cảm thấy có một luồng chất dẫn qua gót giày vào ống chân, chảy theo các mạch máu lên thân mình, lên tay, lên mặt và đầu. Rồi cô thấy mình có một đôi mắt mới và một đôi tai mới. Cô nhìn cảnh vật Hong Kong rất thân thuộc. Cô nghe tiếng Quảng Đông nặng trịch mà ấm áp. Lần đầu tiên. Judy nhận ra rằng mình với nơi đây cũng có một tình thân, và hơn cả thế, một sự quý trọng. Chính ở đây, cô biết mình mạnh mẽ và ham sống. Chính ở đây, cô trở thành cô của bây giờ.

Bố mẹ đã kết thúc cuộc đời trong bất hạnh, nhưng cô sẽ không thế. Và em cô cũng sẽ không thế. “Vẫn chưa hết hy vọng để tìm ra nó” – Judy trấn an mình và ngẩng cao đầu, kéo valy rời khỏi phi trường trong ánh nắng chiều nhạt màu.

—

Giọt mồ hôi rờn rợn trườn từ thái dương xuống má khiến Judy giật mình. Mồ hôi đang ri rỉ ra khắp thân người. Cô hẳn đã ngồi rất lâu trong chiếc xe bít bùng này mà quên bật máy lạnh. Judy tra khóa khởi động và đưa mắt nhìn lên: Chàng trai gặp trong thang máy vừa đi ngang qua mũi xe cô. Và nhiều người khác vừa tan sở cũng đang ùn ùn ào xuống tầng hầm lấy xe. Cô gõ nhẹ ngón trỏ trên tay lái, những lời tay thám tử của một văn phòng điều tra quốc tế vang lên trong đầu: “Xin lỗi, chúng tôi đã làm hết sức nhưng không thể tìm ra một người nào khả thi là em trai cô ở Mỹ. Rất tiếc phải nói với cô rằng có thể là đã hết hy vọng.” Judy mím chặt môi, chớp mắt một cái lâu rồi xoay tay lái, quẹo ra hướng rời tầng hầm.