Chiếc bàn lớn phủ khăn bàn Hà Lan , ở giữa thêu nổi gia huy dòng họ Mikhôrôvxki , đã được bày biện sẵn sàng cho bữa tối . Gần mép bàn xếp hàng những chiếc đĩa sứ tuyệt mỹ có in những hình ảnh nho nhỏ , trông như những người lính mặc quân phục đại lễ . Cạnh đó , gác trên giá, đầy vênh vang là những dao bạc , nĩa bạc và dáng cong cong của những chiếc thìa dùng cào món tráng miệng . Phía bên kia là những khăn ăn hồ cứng xếp đựng nhọn hoắt như vọng gác của lính canh , bên trong là những lát bánh mì đen đen . Những lẵng hoa quả bằng pha lê , những cốc , những ly , những tách pha lê cùng vài bó hoa tuyệt đẹp tô điểm thêm cho bàn ăn . Bên mỗi bộ thìa đều đặt một vòng hoa . Hoa còn rải khắp bàn khiến bàn ăn thêm sắc xuân tháng năm .

Viên chưởng bộc Jaxety và những người hầu bàn trẻ mặc áo đuôi tôm đen , khuy vàng óng ánh , gilê hồng thắm , cùng người hầu của công tước phu nhân Pođhorexka mặc áo dấu màu vàng đang chạy đi chạy lại bày biện giữa bàn ăn chính , tủ bát đĩa và chiếc bàn phủ bày nước quả .

Trên tường những ngọn đèn hình cầu màu trắng đang toả sáng , ngay trên bàn chính treo một chiếc đèn chùm bằng đồng , rực rỡ ánh sáng của những búp đèn pha lê , chiếu xuống long lanh những ánh bạc và pha lê bên dưới . Trong chùm ánh sáng ấy hoa dường như có thêm sức sống , toả hương thơm sực nức .

Phu nhân Iđalia cùng đại công tử bước vào phòng , bà nói với chàng bằng tiếng Pháp :

– Công tước phu nhân sẽ ngồi vị trí đầu tiên với cha, người sẽ đưa bà vào bàn . Những người còn lại cứ để họ tuỳ ý chọ chỗ . Đây không phải là một bữa ăn có hẹn trước . Có thể để mọi người thoải mái . Nhưng anh Valđy , anh phải đưa tay cho bá tước phu nhân Chvilexka , còn chòng cô ấy sẽ đi với tôi .

Valđemar hết sức vui vẻ đáp :

– Thế có nghĩa cô chia cho cháu một mỏ kim cương phải không . Cháu chỉ muốn đổi lấy một viên ngọc quí …
– Chớ có đùa . Cô biết anh nói tới ai … Có điều cô ngạc nhiên là tại sao anh lại để ý đến con bé đó thế .

Hàng lông mày Valđemar chau lại .

– Ai khác nghe thì dễ nghi là cô đang nói tới một con hầu nào đó . Tiểu thư Xtefchia không thuộc hạng người có thể bờm xơm được đâu – chnàg đáp , đã hơi chạm nọc .
– Nhưng sau cái cảnh hôm nay anh bày đặt , con bé có nhẽ tự cho mình là siêu việt lắm . Lời giới thiệu của cô là đủ . Chuyện bày đặt thêm thắt của anh là thừa .

– Về việc này cháu nghĩ khác . Vả chăng cũng có thể thấy ngay là người ta đang gặp loại người nào . Cô không nên nói về cô ấy như vậy , chí ít cũng vì nghĩ tới Luxia .
– Anh thật giỏi lý sự , anh cháu thân mến – Phu nhân Iđalia than phiền – Cô báo trước cho anh biết , có thể nảy sinh những điều đàm tiếu này nọ đấy . Chính cô cũng đã nghe những suy đoán vớ vẩn của Lôra rồi .

– Ôi ! Bà “bá tước ” có thể nói gì thì tuỳ thích . Bà ấy chẳng thể tìm được nhiều kẻ thích nghe đâu . Cô cứ bảo thẳng với bà ta chớ có dại đem chuyện suy diễn ấy ra nói với cháu , bởi khi ấy thì ngay chính cái điệu bộ bá tước tưởng tượng của bà ta cũng chẳng bịt nổi miệng của cháu đâu .

– Sao lại tưởng tượng ?
– Kìa, chẳng nhẽ cháu lại phải giảng cho cô về thực chất tước hiệu dòng họ Chvilexki ? Mọi người đều biết rõ , nhất là cỗ xe có mang gia huy và viên chưởng bộc của họ , kẻ ngạc nhiên đến sững sờ khi được người ta đóng cho bộ khuy đồng phục chín gậy ( Dấu hiệu của bá tước , theo quy định thời xưa ở Ba Lan ) . Tất cả các sách gia huy phả hệ và biên niên đều hoàn toàn im lặng hững hờ không hề nói gì về tước hiệu ấy .

Phu nhân Iđalia nghẹn lời .

– Ta sang bên phòng khách , sắp mang thức ăn ra rồi .

Trong phòng khách , bá tước phu nhân Chvilexka bước đến gần Xtefchia , ngồi chễm chệ lên chiếc ghế bành nhỏ kiểu cách , từ trên cao nhìn xuống Xtefchia .

– Cô quê ở đâu ? – bà hỏi giọng cứng nhắc .
– Từ Vương quốc , thưa bá tước phu nhân
– Cô làm nghề giáo học này đã lâu chưa ?
– Đây là chỗ làm đầu tiên và cuối cùng của tôi .
– Thế á ? Đầu tiên ? Thế mà chị tôi dám giao phó Luxia cho cô ? C est une absurdite ( Thật vô lý !)

Cô giáo trẻ đỏ mặt.
– Chắc là tôi khiến người ta tin – Cô mỉm cười đáp .
– Cô bao nhiêu tuổi ?

Xtefchia kinh ngạc nhìn bá tước phu nhân .
– Hai mươi lăm – Nàng đáp không cần suy nghĩ .

Bá tước phu nhân giơ kính tay gắn trên một chiếc cán dài bằng vàng lên ngó nàng .
– Phải ! – bà nói vẻ tin tưởng – nom cô cũng vào tuổi ấy . Luxia bảo tôi là mới mười chín . Tôi biết ngay đó là chuyện lầm . Comment donc ( Chứ gì nữa ! ) ! Rất hay là cô đã không giấu tuổi thật . Nếu vậy , tiểu thư Mikhala nhà tôi cũng xấp xỉ tuổi cô , tuy mọi người ai cũng nghĩ nó trẻ hơn .

Môi Xtefchia múm mím cười , nhưng mắt lại phát ra những tia giận , nàng đưa mắt nhìn bá tước tiểu thư ngồi gần đấy – con người lúc nào cũng khó ưu , nghiêm nghị , nom cứ như một bà chị của phu nhân Elzonôvxka . Bá tước phu nhân nói tiếp :

– HÌnh như cô trở thành giáo viên , không phải vì yêu nghề ?
– Vâng , nhưng tôi đã bắt đầu yêu công việc của mình , chủ yếu có lẽ vì tôi có được một học sinh tốt .

Valđemar đến gần , theo sau chàng là bá tước Chvilexki . Bá tước phu nhân the thé gọi chồng :

– Te voilà ( Mình đây rồi ) ! Mình biết không , Auguste ? Tiểu thư Ruđexka đây đã hai lăm tuổi , không phait mười chín như Luxia nói đâu . Dẫu sao chúng ta vẫn tinh mắt lắm .

Bà ngó Xtefchia và nói tiếp :
– Cả tôi lẫn chồng tôi đều bảo rằng không thể như thế .

Valđemar hỏi ngay :
– Chuyện gì vậy ? Tôi không hiểu
– Về tuổi của tôi ấy mà . Tôi tự tăng thêm cho thêm đứng đắn – Xtefchia mỉm cười .
– Vậy xin cô nhớ ghi cuộc phỏng vấn này vào nhật ký . Chưa từng có ! – Valđemar thốt ra như vô tình , nhưng hàm ý mỉa mai rất rõ .

Bị chạm nọc , bá tước nhìn vợ vẻ không hài lòng, thong thả buông từng tiếng như thói quen :

– Mình nhầm đấy , Lôra . Tôi chưa bao giờ nói điều gì tương tự về tuổi của tiểu thư Ruđexka .
– Mais , mon cher ( Kìa mình ! ) , mình quên đấy thôi !

Bá tước đưa mắt liếc nhanh chung quanh rồi bước tới phía phu nhân Iđalia . Xtefchia còn lại một mình . Nàng thấy dòng người từng đôi một đi sang phòng ăn , và đó lại là một giây phút khó chịu đối với nàng . Nàng tự trách mình đã không bước ra sớm hơn , khi ấy nàng khỏi phải ra mắt tất cả mọi người lần nữa .

Đúng lúc ấy , Luxia chạy lại , khoác tay Xtefchia , vừa cười vừa kêu lên :

– Các bà đều có hiệp sĩ hộ tống cả rồi , ta đi với nhau thôi cô ạ . Em đáng lừa ông Kxavery đấy . Mẹ em bảo ông ấy đưa cô đi , nhưng em nói với ông ấy rằng cô đã đi với người khác rồi . Bởi chắc cô muốn đi với em chứ . Đúng không , cô Xtefchia ?

– Dĩ nhiên rồi ! Em làm thế hay lắm ! Vả lại ta vẫn có thể hình dung rằng tôi là một chàng trai trẻ chẳng hạn .
– Ô hô ! Cô không giống con trai chút nào , tiểu thư Rita có khi giống hơn , có điều phải bỏ chiếc nơ trên đầu và mặc quần áo cưỡi ngựa kia .

Cả hai bước sang phòng ăn .

Một lần nữa , có những ánh mắt lại quay nhìn Xtefchia tò mò . Ông Kxavery ngồi cuối bàn , hai bên là hai chỗ dành cho Xtefchia và Luxia .

Khi Xtefchia vừ ngồi xuống , phu nhân Elzônôvxka nheo mắt nhìn nàng , giọng nhấn mạnh :

– Tôi cứ nghĩ là cô không đến nữa !

Một làn máu nóng dâng trào trong người Xtefchia . nàng do dự không biết nên trả lời ra sao .
Lần này nữa , Valđemar cũng lại đỡ cho nàng. Chàng hỏi phu nhân Iđalia chuyện gì đó . Thiếu nữ được cứu thoát khỏi tình thế khó xử .

Tiếng trò chuyện ồn ào bên bàn ăn lại râm ran . Tiếng nói giọng cười , những lời đùa cợt mỗi lúc một thêm nhiều . Nhưng tâm trạng vui vẻ của Xtefchia không còn nữa . Nàng ngồi im lặng chỉ cầu xin Chúa cho bữa tối kết thúc thật nhanh .

Mọi người đều trò chuyện , chỉ có nàng và ông Kxavery là im lặng . Ông ta thì hút hồn bởi những khay những đĩa được bày ra và những thứ đã có trên đĩa của mình . Còn Xtefchia thì cứ day dứt bởi ý nghĩ mình là khách không mời , nàng cảm thấy mình thật cô đơn gữa những kẻ thù . Trong đầu óc nàng quay cuồng những cảnh tượng lộn xộn , cảnh quê hương Rutraiev , việc tới trang Xuôđkôvxe , những cuộc đụng độ với Valđemar , cuộc trò chuyện hôm nay với bá tước phu nhân .

Nếu không có Eđmun , nàng đã không làm quen với cái thế giới này, không bị đem ra làm mục tiêu đàm tiếu , những chuyện đàm tiếu châm chích nàng đến đớn đau . Mọi người nơi đây đều nhìn nàng như thể nhìn một sinh linh bị mất quyền làm người , không thuộc vào gian thế nữa . Họ như những loài thực vật cao quý nhìn nàng là một đoá thỉ xa cúc tầm thường bị lạc vào nhà kính .

Xtefchia nhìn vòng hoa đặt trước đĩa của nàng . Một sự ngẫu nhiên lạ lùng , vòng hoa toàn những loại hoa đồng nội : hoa cỏ gai nâu và những bông cúc trắng nhị vàng . Nàng cầm vòng hoa nhỏ lên tay , thầm nghĩ rằng đó chính là dấu hiệu của mình : những loài hoa cỏ đồng nội mảnh mai , bị ném vào giữa những thứ đồ bằng bạc và pha lê . Dẫu ánh sáng và sự sang giàu có làm chúng quáng mắt , chúng sẽ héo khô đi và với chúng, thế gian cũng chết . Nàng ngẩng đầu lên và bất giác rùng mình .

Có mấy đôi mắt chết đang trừng trừng nhìn nàng từ những chiếc khung chân dung chạm trổ trang điểm cho phòng tiệc . Nhưng đôi mắt của các bậc tổ tiên dòng họ Mikhôrôvxki , cũng màu xám như mắt Valđemar , cũng xuyên thấu , dữ tợn , dường như đang dán chặt vào mặt nàng xen tiếng hỏi : ” Hỡi kẻ thường dân kia , ngươi từ đâu lạc loài vào đây , vào tổ ấm của các vị đại thần và thủ lĩnh lẫy lừng tên họ này ? Người muốn gì ở đây ? ” Một cơn rùng mình lan suốt taòn thân Xtefchia . Những ánh mắt hà khắc chiếu xói vào nàng từ mọi phía , khiến nàng thấy mệt mỏi … Những ánh mắt xua đuổi , không chút thân thiện .

” Cái gì đã khiến ta cách xa họ – những hiệp sĩ tổ tiên hiển hách kia – đến thế ? – nàng tự nghĩ – Chiếc mũ tước bá chín gậy, huy trưng tước công và danh hiệu quí tộc được truyền thống thành kính , bao giờ cũng được tuyên đọc oang oang trên chóp đỉnh của tào lâu đài xã hội đã ngăn cách ta với họ . Dù cho cái đỉnh cao ấy có tắm nắng mặt trời hay khuất chìm trong mây mù ảm đảm , bao giờ nó cũng vẫn là đỉnh cao chói vói . Họ đã quen đứng trên cao nhìn xuống những người ở các đẳng cấp dưới , dẫu cho những người kia cũng không kém quang vinh và nhiều khi còn giàu công trạng hơn họ . Họ xem những người bên dưới là chân đế để họ có thể đứng trên cao chiếu rọi ánh sáng đại quí tộc của họ , và treo lá cờ mang gia huy của họ . Còn những kẻ nhỏ bé kia thì cứ việc hát tụng ca ngợi ca vinh quang của họ ma thôi . ”

Tuy thế , trong cái giòng giống được nhiều ân huệ này vẫn có một vẻ đẹp nào đó không sao nắm bắt nổi tác động đến những tâm hồn trang nhã . Xtefchia nghĩ rằng cội nguồn của điều đó có thể là uy thế của giới quý tộc lâu đời . Dẫu ở họ không thể nhìn thấy rõ những dấu ấn kỳ vĩ hay cảm hứng sáng tạo phong phú , nhưng vây quanh họ vẫn có một điều huyền diệu nào đó của vẻ đẹp bên ngoài , họ như những đồ trang sức quý giá trong xã hội . Một số người trong bọn họ , như cụ bà công tước phu nhân kia có sức thu hút không sao cưỡng nổi . Ở bà toát ra sự cao thượng của nòi giống , dòng họ , có thể nhận thấy bà là một vị đại quý tộc đến từng giọt máu , là cháu chắt của những đại gia được mang áo tía . Toàn thân bà là hình ảnh của một bậc mệnh phụ cao sang có ý thức rõ rệt về sứ mệnh của mình . Xtefchia đã được nghe danh tiếng về những hoạt động và tấm lòng rộng lớn ccủa bà. Cụ Machây , giống như công tước phu nhân , cũng có tâm hồn của một quý tộc tinh tế , nhưng cụ già hơn bà nhiều quá , đã hơi nặng nề .

Xtefchia nhìn sang Valđemar .

Còn người này ?… Đó là một ông lớn , một đại quý tộc dòng dõi áo tía . Chàng ta không làm hổ danh các bậc tiền bối nhân . Ngược lại , họ có thể được thêm phần vinh dự về chàng . Là một chủ nhân , một đại quý tộc , một triệu phú năng động , nhiệt thành , chân thực , chàng đã nghiêm chỉnh gánh vác trách nhiệm xã hội của mình . Cụ Machây , một người hay trò chuyện , đã kể cho Xtefchia nghe là cự không ngờ Valđemar có thể thay đổi nhanh như thế . Trước kai, chàng sống khác hẳn . Sau khi tốt nghiệp đại học ở Bon và trường nông nghiệp Hale , chàng lao vào cơn xoáy lốc của đời , như điên cuồng . Chàng ở lỳ ở nước ngoài , chu du hết nơi này đến nơi khác , chàng thăm thú cả châu Âu . Chàng đã thăm cả Angiê và Ai Cập . Chàng đã từng đi săn thứ ở Ấn Độ và trên những ngọn núi cao vút và chỉ còn mơ đến các bờ biển phio khúc khuỷu của Na Uy . Chàng đã đến thăm các bệnh viện , đã từng thảo luận với các nhà khoa học, đã thích thú ghé vào những phòng thí nghiệm hoá học lớn nhất , đã từng thực hành ở các trạm đài khí tượng , các nhà máy lớn thu hút chàng , chàng cũng đã từng lần mò đến các ngóc ngách của những xưởng đóng tàu ở Niu York , thâm nhập đời sống công nhân . Những mối quan hệ của chàng và tài sản nhiều triệu bạc đã mở rộng trước mắt chàng tất thảy các cơ quan nhà nước . Chàng có thể tự do ra vào các xí nghiệp ở Krup và Esxen , đã làm việc mấy ngày liền ở nhà máy đúc đại pháo , vì bị thúc đẩy bởi niềm ham muốn được biết , được làm quen với mọi thứ trên đời . Chàng đã từng tham gia thí nghiệm với chiếc búa máy nổi tiếng ” Rryx ” , chàng từng có khẩu súng bị nghiền thành bột trong một cỗ máy khổng lồ của các nhà máy thuộc hãng Esxen , cùng một chiếc nhẫn vàng có đính kim cương mà chiếc bứa máy phryx đã twùng giáng xuống chạm đến nó nhưng không làm hư hại gì cả . Chàng đã từng lấy lửa ở núi lửa Vêzuvơ châm xì gà , đã đến thăm nhà của hoàng đế Napôlêông trên đảo Thánh Bà Hêlen , đã ngồi nhiều giờ trong các phòng tranh tượng của bảo tàng Luvrơ và Đrezđen để ngắm say sưa các tác phẩm nghệ thuật . Chàng vung phí bạc triệu , chàng gây biết bao cuộc ẩu đả và những chuyện bê bối lớn nhỏ , phần lớn là vì tình ái , chàng là đứa con yêu của những hội vui tao nhã nhất . Chàng quen thuộc với chốn cung đình ở Viên , chàng rất nổi danh trong giới quý tộc Hung – giới mà thông qua cụ bà của mình chàng có quan hệ họ hàng với vài ba gia đình có thế lực nhất . Chàng hao tiền vì phụ nữ , thậm chí chàng cũng có đáng bạc chút ít , nhưng không ham hố . Chàng đã từng mấy lần quyết đấu sống chết , kết thúc thắng lợi , nhờ lòng dũng cảm và việc thường xuyên luyện tập đấu gươm và bắn súng .

Có lần tại câu lạc bộ Jockey thành Viên , chàng đã gây sự với một trong các đại quận công xứ đó vì đã đã dám gọi Ba Lan là đất nước của những cái đầu cạo nhẵn và những cái lưỡi lắm lời . Chuyện lan đến triều đình và vị đại quận công kia phải cắn răng chịu nhún xin lỗi vị đại quý tộc Ba Lan . Đàn mà sau mê chàng , kẻ bị quáng mắt bởi ánh sáng lấp lánh của hàng triệu bạc và triển vọng lấy được người giàu có , còn người khác thì yêu chàng chân thành , chàng vẫn không tìm được vợ . Sau năm năm chơi bời, chàng chợt thấy quá đủ , thấy chán những thắng lợi , những cuộc tình , chán cả những chuyến đi , chàng trở về sống luôn trong nước .

Cụ Machây kể cho Xtefchia biết rằng Valđemar có ba niềm say mê : ngựa , săn bắn và phụ nữ , dẫu phụ nữ đã phần nào trở nên kém phần hấp dẫn với chàng . Chàng tổ chức những hội săn tuyệt vời , ngay cả trong thời gian đại quý tộc từ khắp thế giới kéo về Guenbôvitre . Chàng cũng thường đến thăm bè bạn và tham dự các hội săn của họ , chàng lui tới hầu hết các gia đình quý phái , bao giờ cũng được người ta đón tiếp trọng thể . Chàng mê ngựa , nhưng không cho chúng tham dự các cuộc đua , chàng bảo rằng chính vì yêu chúng nên không thể giao chúng vào tay các giô kề và nhìn thấy chúng bị gãy chân .

Xtefchia biết tất cả những chuyện đó qua miệng cụ Machây, một ít qua ông Kxavery và bản thân nàng cũng đã được chứng kiến vài chuyện chứng tỏ sự cao quý và lòng nhân hậu của đại công tử. Sự hai mặt trong tính cách của chàng biểu lộ rất rõ nét, chàng có trái tim tốt lành nhưng cũng chứa đựng nhiều ác ý. Trong những cơn giận dữ chàng rất quyết liệt, hay chua chát mỉa mai, nhưng chàng lại có những sở thích dịu dàng và rất đỗi tinh tế. Song chàng chưa bao giờ ngần ngại trong việc khiêu khích nàng. Bên cạnh sự cao thượng, chàng hơi ích kỷ, chàng không cho phép bất cứ kẻ nào xúc phạm đến nàng bằng một lời đùa cợt vô lối, trong khi chính chàng lại thường xuyên khiến nàng bực bội và lại lấy đó làm điều thú vị. Xtefchia không thích đại công tử, nhưng nàng cũng vẫn nhận thấy chàng có giá trị hơn nhiều so với những người khác hơn hẳn phu nhân Iđalia. Nàng hiểu rằng chàng cao quý hơn nhiều so với gã Eđmun.

Gã đã thề thốt là yêu nàng, nhưng rồi lại bỏ rơi nàng rất đỗi dễ dàng, dường như không thèm biết rằng nàng cũng có một con tim biết cảm thấy đớn đau.

Valđemar không thích nàng, thậm chí anh ta có thể căm ghét nàng nữa, nhưng vẫn cứu nàng thoát khỏi phút đáng buồn ở phòng khách, mà chàng làm việc ở đó môt cách rất trang nhã và tự nhiên.

Xtefchia lại nhìn chàng lần nữa. Chàng đang trò chuyện với các bà cô, rất thoải mái, hơi lơ đãng, thậm chí đôi khi diễu cợt. Cử chỉ của chàng hơi buông thả, nhưng chính điều đó lại khiến chàng thêm phần có duyên. Trong vẻ buông thả của chàng vẫn nổi rõ một vẻ phong lưu và trang nhã nào đó rất đặc biệt, hoàn toàn của riêng chàng. Chàng không phải là người tuyệt hảo, nhưng trong con người chàng vẫn chứa đựng một điều gì đó khó diễn tả, gây ấn tượng cho mọi người. Dáng chàng dong dỏng và rất thon thả với những đường nét rõ rang, làn da rám nắng, tóc nâu sẫm, rẽ duyên dáng sang hai bên. Gồ da nho nhỏ trên hàng lông mày uốn cong như thể tập trung nhiệt tình, sức mạnh, ý chí và năng lực. Mắt chàng màu xám, thấu suốt, biểu lộ sự cảm thông và tính cương quyết, lúc nào hình như cũng nhuốm vẻ mỉa mai, thường là láu lỉnh. Đôi môi rất đẹp, hơi bĩu, hồng hào, với hàng ria lịch sự, tốt vừa độ, màu vàng nâu, được tỉa chải chút ít ở hai đầu. Mặt chàng biểu lộ ý chí sâu xa liên kết với một chút chán chường. Trong mắt là sự mãnh liệt, đôi khi đầy tự tôn, hay long lanh những đốm sáng nghịch ngợm. Qua dáng nét đường môi có thể nhận ra chàng là người ham thú vui nhục cảm, còn nụ cười, nếu không phải mỉa mai thì thường chứa đựng vẻ hòa nhã dịu dàng.

Đang nhìn chàng, Xtefchia bất giác gặp ánh mắt chàng nhìn lại, nhưng nàng không lảng tránh. Chàng thoáng cười, nàng lại vờ nói điều gì đó với ông Kxavery.

Thực ra nàng không có ai để trò chuyện. Luxia đang nói chuyện sôi nổi với người ngồi cạnh, ông Kxavery chỉ nghĩ đến các món ăn, còn người ngồi cạnh nàng phía bên kia – một người đàn ông có khối mỡ khá đồ sộ – thì luôn mồm góp chuyện với cử tọa chung ngồi quanh bàn. Xtefchia nom thấy trước mắt nàng bàn tay trắng trẻo múp míp như làm bằng bông của ông ta, đang quay quay vòng hoa trong những ngón tay. Không ai để ý đến Xtefchia. Nàng ngồi tít tận cuối bàn và có thể hoàn toàn bị cách ly. Nàng thà nghe những người khác nói còn hơn.

Nàng hay đưa mắt ngắm khuôn mặt sôi nổi của phu nhân Iđalia và đôi mắt màu bia mở to của bà, đôi mắt thường ti hí mỗi khi nhìn nàng. Ánh mắt nàng lướt xuống chiếc áo màu lục và sợi dây chuyền vàng to sụ đeo đồng hò của bà. Rồi nàng nhìn sang tiểu thư Rita đang vui vẻ và ngon lành ăn món gà tây. Nàng thấy Trextka ngửa đầu, mắt kính lóa sáng, thấy dáng đồ sộ của công tước Franchisếc Pođhorexki bên vóc dáng nhỏ thó của bà vợ, thấy vẻ mặt u ám của bá tước Chvilexki thô lỗ. Mấy lần liền nàng nâng cốc theo mọi người, nhưng nàng không hề uống chút nào và chỉ ăn rất ít.

Trong lúc đi rót rượu cho mọi người, Valđemar đến gần nàng. Nàng ngước mắt lên nhìn đại công tử và đẩy chiếc ly ra xa. Trong ánh mắt Valđemar, nàng nhận ra rất rõ một cái nhìn nhân hậu, tai nàng nghe một lời thì thầm rất khẽ: “TộI nghiệp cô bé!”.
Xtefchia bàng hoàng. Sao thế? Lẽ nào ông ta không cười diễu, không phê phán nàng? “Chắc nom mình thảm hại lắm, khiến ông ta mủI lòng,” – nàng chua xót thầm nghĩ.

Sau món kem, phu nhân Elzonôvxka đứng lên. Cả phòng cũng bắt đầu nhộn nhịp.

Đôi đầu tiên rời bàn ăn là cụ Machây khoác tay công tước phu nhân, đôi thứ hai là Valđemar và bá tước phu nhân Chvilexka, tiếp theo là công tước Pođhoexki với tiểu thư Rita, Xtefchia cầm tay Luxia bước đi ở cuốI đoàn diễu hành đại gia quý phái ấy. Ông Kxavery đi cuối cùng.
Những câu chuyện lại tiếp nối ở phòng khách, điểm xuyết những dịp cười vui vẻ. Rồi tiếp đó hội thanh niên bắt đầu trổ tài. Tiểu thư Rita và Valđemar đầu trò, họ kể chuyện vui, bày đủ trò tếu, khiến cử tọa cười lăn lóc.
Trextka cứ bám theo cạnh tiểu thư Rita khiến cô thấy bực. Ngược lại, Valđemar rất mực vui nhộn, chàng trêu Xtefchia, nói với nàng những lời tử tế, để rồi sau đó lại đấu khẩu với nhau. Nhưng hễ có ai bước lại gần là Valđemar lại đổi giọng và chuyển hướng câu chuyện một cách khéo léo, khiến Xtefchia không thể nhịn cười, nàng thấy thú vị nhưng cũng đầy hàm ơn cách xử sự của chàng. Lần thứ hai chàng đề nghị nàng chơi nhạc.
– Xin ông hãy miễn cho tôi nhờ, – nàng thì thầm.
– Xin tuân lệnh, – chàng đáp, cúi đầu vâng phục,- nhưng để bù lại, rất mong một lúc nào đó cô hãy đàn riêng cho một mình tôi nghe. Được không nào?
– Vâng, – nàng đáp, cảm động vì sự nhượng bộ của công tử.
– Tôi rất mê Bethôven, mà tiểu thư thì hình như chơi nhạc của ông rất đỗi điệu nghệ. Ông tôi bảo vậy.
– Thế mà tôi thường hay chơi nhạc Sôpanh cho cụ nghe. Cụ thích nhất là các bản nốctuya của Sôpanh.
– Bởi lẽ ông tôi là người mơ mộng, còn tôi thì ngược lại, – Valđemar đáp.

Gần hai giờ đêm, khách khứa mới bắt đầu chia tay ra về. Đêm sáng tỏ, ấm áp, tràn hương hoa và những làn gió mát lành. Gió không mạnh, không gian hoàn toàn yên ắng, huyền dịu và say sưa trong ánh sáng mờ mờ tỏa lan bao trùm lên vạn vật, như dết đất trời thành một tấm vải bạc rải rác những hạt kim cương.
Sau những lời chào tạm biệt ồn ã, các cỗ xe có mui và không mui lăn bánh, sau cùng là chiếc xe ngựa loại nhẹ.
Lát sau, hình bóng đen thẫm của ngựa và xe khuất nhòa trong biển ánh sáng trong suôt đang trùm lên đồng ruộng và làn hơi mờ mò bao phủ những đồng cỏ.

Ở chỗ hàng hiên Xtefchia chúc phu nhân Iđalia cùng công tử Valđemar ngon giấc. Chàng xiết chặt bàn tay nàng và giữ hồi lâu trong lòng bàn tay nóng ấm của mình. Xtefchia nhìn công tử ngạc nhiên, nhưng khi thấy đôi mắt cháy rực của chàng nhìn mình như thiêu đốt, nàng rút vội tay về, rồi nàng còn đi chúc cụ Machây đang còn ngồi lại trong phòng khách. Valđemar nhận thấy trong ánh trăng huyền ảo nom nàng còn xinh đẹp gấp bội lúc thường và cực kỳ quyến rũ. Máu như dậy lên trong người chàng. Rời bước về phòng riêng, chàng nghiến răng bực bội, tự nhủ thầm:

– Ta phải chiếm bằng được nàng, phải chiếm bằng được! Nàng khiêu khích ta, nàng tác động đến ta như cần ta. Ta muốn say sưa cùng nàng!

Đêm ấy, chàng còn đi lại rất lâu trong phòng ngủ, xếp đặt những kế hoạch bao vây thiếu nữ.

***

Chương 06

Sáng hôm sau, Xtefchia tỉnh thức, thấy đầu đau và khó chịu lạ thường. Nàng buồn. Một sức nặng vô chừng đè dí nàng xuống, không cho nàng được tự do suy nghĩ.

Luxia bảo rằng người ta đã phái người đi đón người nhân viên thực tập đi tàu hỏa đến, cô đang tò mò không hiểu anh ta có đẹp trai không và có gia thế tử tế không.

Ở Xuôđkôvxe bữa trưa thường ăn vào hai giơ chiều. Ngay sau khi giờ học kết thúc, một gia nhân bước vào lợp học mời cả hai đi dùng bữa.

– Đại công tử đã về chưa? – Luxia hỏi người ấy.
– Vâng, thưa tiểu thư, ngài đã về, cùng với một vị nữa vừa đi tàu hỏa tới, và sẽ ở lại đây.
– Người thực tập! – Luxia thốt lên, và sau khi người gia nhân vừa bước ra, cô gái liền đứng trước gương sửa lạiđầu tóc và ống áo. – Ông ta đã đến, thật là hay! Em không biết mẹ em sẽ để ông ta ngồi chỗ nào bên bàn ăn. Ồ! Bây giờ ở Xuôđkôvxe sẽ vui như những lần anh Valđy đến cho coi. Ta đi thôi nào cô giáo!…
Đến trước cửa phòng ăn, Xtefchia tự nhiên thấy lo sợ. Nàng bước nhanh vào, tiến ngay lại bàn. Đúng lúc ấy nàng chợt nhìn thấy Valđemar đang tiến đến chào nàng và tâm linh nàng chợt sững sờ vì thảng thốt.

Bên cạnh Valđemar chính là … Eđmun Prônnhixki!

Đầu óc Xtefchia ù đi, những bóng đen như đang nhảy múa trước mắt nàng, hệt như những bông tuyết màu đen đang bay tơi tả. Nàng có cảm tưởng như ai đó vừa dí vào nàng một vật nặng nung đỏ. Trong một thoáng, mặt nàng chợt trắng nhợt ra. Bất giác theo bản năng Xtefchia bước thụt lùi, như thể vừa trông thấy một con ruồi trâu đã từng đốt nàng đến tứa máu. Nàng nửa tỉnh nửa mê chìa tay cho Valđemar, thấy mắt chàng mở to kinh ngạc và nghe tiếng chàng:

– Xin phép được giới thiệu với cô ông Eđmun Prônnhixki… Tiểu thư Xtefchia Ruđexka, – chàng nói.
– Xin chào tiểu thư, – Prônnhixki kêu lên hoàn toàn thản nhiên, vung rộng tay chìa cho nàng. – Thật là một cuộc tái ngộ khác thường! – y vui vẻ nói thêm.
– Các vị đã quen nhau? – phu nhân Iđalia hỏi.
– Quen lắm ạ! Chúng tôi là láng giềng với nhau. Có đúng không, tiểu thư Xtefchia?
– Vâng, – người bị hỏi đáp, lặng lẽ ngồi xuống ghế.

Nhưng ở nàng đã biểu lộ điều gì đó khiến phu nhân Iđalia không hỏi gì thêm nữa, bà đoán ra rằng giữa Xtefchia và chàng trai trẻ đến thực tập này trước kia hẳn đã có chuyện gì đó. Bà bắt đầu thận trọng quan sát hai người. Lạ lùng trước thái độ của cô gia sư, cụ Machây im lặng. Còn Luxia không thể nào ngồi yên vì tò mò. Riêng Valđemar đoán hiểu tất cả. Vẻ mặt biến đổi của Xtefchia, sức mạnh của ấn tượng mà nàng phải gánh chịu, và rốt cuộc là sự im lặng của nàng khẳng định cho chàng tin rằng gã trai trẻ mới đến thực tập kia chính là vị hôn phu hụt của nàng. Vẻ thoải mái trong cư xử của y khiến Valđemar không ưa. Mỗi mình Prônnhixki nói nhiều và vui vẻ, thỉnh thoảng y lại liếc Xtefchia với nụ cười thô bỉ, và nói chung y xử sự khá ồn ào. Hình như y không hiểu nổi rằng chỉ cần có sự tế nhị tối thiểu cũng không cho phép y xử sự thoải mái thế trong cuộc gặp mặt thế này.

Công tử Mikhôrôvxki lập tức có ngay những điều hình dung bất lợi về tác phong, thậm chí về tính cách của người nhân viên thực tập của chàng. Y được một người có nhiều thế lực giới thiệu đến đây. Valđemar chỉ quen biết Prônnhixki qua những bức thư, trong đó y tự giới thiệu khác hẳn con người y lúc này. Cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa Xtefchia với Prônnhixki, tác phong thô lỗ của y và chút khinh khi phảng phất cùng nụ cười nửa miệng mỉa mai mà y ném cho cô gái khiến đại công tử bực bội.
“Sao hắn dám làm thế?” – chàng phẫn nộ nghĩ bụng, và cứ ngồi lì nín lặng, không thèm góp chuyện.

Cách phu nhân Iđalia quan sát Xtefchia khiến chàng cáu kỉnh, thậm chí chàng thấy bực cả Luxia đang nhìn chằm chằm với vẻ ngưỡng mộ vào bộ mặt xinh trai của người mới tới.

Valđemar tự trách mình không nói trước cho Xtefchia biết họ tên người nhân viên thực tập, bởi nếu chàng nhận thấy dù chỉ là một ấn tượng đặc biệt nhỏ nhất nào đó ở nàng, thì hẳn chàng đã tìm hiểu bằng được nguyên nhân và sẽ rút lui hợp đồng với y. Bây giơ đã quá muộn. Vẻ đau khổ của Xtefchia khiến chàng thấy hết sức xót xa.

Còn Xtefchia thì quả là đau khổ.

“Không biết là hắn có biết trước là mình đang có mặt ở
Xuôđkôvxe hay đây chỉ là chuyện ngẫu nhiên? Làm sao hắn biết nhỉ? Có thể qua những người láng giềng của cô ấy ở Rutraiev chăng? Và hắn cố tình cản đường mình. Nhằm mục đích gì?” – nàng căng óc nghĩ ngợi.

Nàng quá đỗi bàng hoàng. Sau nỗi thảng thốt ban đầu là sự tuyệt vọng. Biết đâu hắn cố tình theo đuổi nàng đến đây để thuyết phục nàng rời bỏ Xuôđkôvxe? Biết đâu hắn đã cầu xin thân phụ nàng, còn bây giờ hắn sẽ đòi hỏi nàng phải hứa hôn với hắn…

Còn nàng? Nàng đâu còn có thể nhắc lại với hắn rằng nàng yêu hắn, nàng không thể đưa tay cho hắn nếu không làm điều giả trá. Nàng hiểu rất rõ bản thân mình, những tình cảm của mình, nàng biết mình đã nhầm lẫn một cách kinh khủng…

Vẻ tự nhiên trong cách hắn chào hỏi nàng khiến nàng suy nghĩ. Có lẽ hắn biết trước việc nàng đang có mặt tại Xuôđkôvxe? Ý nghĩ ấy cứ bám chằng lấy đầu óc nàng.

Định thần lại, cô gái trẻ ngạc nhiên khi lắng nghe câu chuyện của Prônhixki. Con người này với nàng hình như đã hoàn toàn thay đổi, hắn vui vẻ một cách thiếu tự nhiên và xử sự quá ồn ào. Hắn huênh hoang khi nói về bản thân như một gã tự phụ chính hiệu, nhưng lại hết sức hạ mình trước phu nhân Iđalia, cha của bà và Valđemar. Điều đó khiến Xtefchia thảng thốt. Nàng không hiểu nổi đâu rồi những ưu điểm mà trước đây nàng từng thấy ở con người ấy.

Nhưng ngày ấy hắn tác động đến nàng bằng ma thuật, nàng vây bọc quanh con người hắn bằng muôn sắc cầu vồng mà thực ra hắn không hề có. Quả thật Xtefchia đang phải trải qua một cực hình. Giọng nói của Eđmun khiến nàng sôi máu, nàng không thể hiểu nổi sự có mặt của hắn tại nơi này. Nàng mệt mỏi trước ánh mắt dò hỏi của phu nhân Iđalia và sự im lặng hoàn toàn của Valđemar.

“Ông ta đoán được hết, – nàng thầm nghĩ, – và bây giờ ông ta sẽ lại càng diễu cợt mình nhiều hơn, cay hơn… Mình nên rời bỏ chốn này. Mình sẽ thú thật hết với phu nhân Iđalia, bà sẽ hiểu được mình, sẽ cảm thông. Mình sẽ trở về với người thân, bình yên và hạnh phúc.”

Nhưng không hiểu sao khi vừa nghĩ đến việc phải ra đi, Xtefchia lại cảm thấy lo lắng, trong nàng chợt thoảng qua một nỗi tiếc nuối bỗng dưng mà chính nàng cũng không hiểu tại sao.

“Trẻ con!” – nàng bực bội nghĩ thầm. Nàng chợt rùng mình kinh hãi khi chợt nghĩ rằng hắn đến đây có thể là vì nàng. Bây giờ đối với nàng, Prônnhixki không là gì cả!

Sau cái nhìn đầu tiên, nàng không hề nhìn Eđmun thêm một lần nào, nàng ngồi im như hóa đá. Nhưng nỗi tò mò trong lòng nàng mỗi lúc một lớn lên. Cảm thấy sự thay đổi trong giọng nói của hắn, nàng muốn nhìn xem ngoại hình hắn có thay đổi không. Nàng ngước mắt lên. Hắn không có gi thay đổi: Vẫn là một gã rất đỗi xinh trai, nhưng trước kia nàng nhìn thấy trong những đường nét của hắn một vẻ khác hẳn, trong mắt hắn một tư duy khác hẳn. Bây giờ cũng những đường nét đó mà sao như bị kéo thuỗn ra trong một nụ cười nông cạn, đôi mắt ấy biểu lộ một bản tính tầm thường … không một chút gì cao thượng, không một chút gì của con người lý tưởng xưa kia. Một con người khác hẳn! Xtefchia có cảm giác như nàng đang được nhìn rất gần một hòn đá cuội tầm thường, mà trước đây, trong ánh mặt trời rực rỡ nàng đã tưởng nhầm là một viên ngọc quý vô giá!

Eđmun quay sang ngó nàng. Mắt hắn ánh lên một nét cười giễu cợt. Mặt nàng đỏ ửng, thần kinh nàng rung lên phẫn nộ. Đúng lúc ấy giọng nói của hắn lại vang lên:

– Sao hôm nay tiểu thư im lặng thế, tiểu thư Xtefchia? Tôi khó lòng nhận ra tiểu thư đấy, và với tư cách một người quen biết, tôi có thể có quyền trách tiểu thư, bởi hình như tiểu thư không thật hài lòng với việc tôi có mặt ở đây thì phải. Có đúng thế không?

Những lời vô sỉ ấy khiến Xtefchia mất bình tĩnh. Bị xúc phạm, máu trong người nàng sôi lên, lòng tự ái bị tổn thương nhói lên như dùi đâm dao cứa.

Đáp trả Eđmun một ánh mắt lạnh lùng, những lời lẽ của nàng vẫn bình tĩnh:

– Tôi không ngờ gặp ông tại đây, vậy thôi.
– Nhưng cuộc gặp mặt có lẽ cũng làm tiểu thư vui chứ. Tôi chẳng hạn, tôi hết sức vui sướng.
Nàng không đáp, chỉ cắn chặt môi. Giọng hắn toát lên sự mỉa mai rất rõ. Prônnhixki cúi người qua bàn, bướng bỉnh lặp lại lần nữa:

– Tôi thấy vô cùng sung sướng.
– Thì rõ, – nàng đáp, cáu kỉnh.
– Tại sao? Ha! Ha! Vậy thì hay lắm, tôi thích vui mà.
– Có phải lúc nào ông cũng có thái độ vui vẻ …. dễ chịu thế không? – Valđemar vừa hỏi vừa nóng nảy xê dịch trên ghế.

Chàng hỏi với sự châm biếm không giấu giếm, nhấn mạnh vào chữ “dễ chịu”. Prônnhixki đưa mắt liếc chàng rất nhanh và chợt đờ người: mặt của nhà đại quý tộc trẻ lạnh như băng, miệng chàng biểu lộ rõ ràng vẻ khó chịu, hàng lông mày chau lại hàm chứa một nỗi đe dọa, một sự cảnh báo nào đó. Toàn bộ dáng vẻ của chàng như muốn nhắc: “Đừng quên ta đang có mặt ở đây!”

Gã trai hiểu rằng gã đang có mặt giữa những người mà “sự vui vẻ dễ chịu” của gã có phần khiến người ta khó chịu. Những lời Valđemar tác động mạnh đến gã, khiến gã tỉnh ngộ ngay lập tức. Không biết trả lời thế nào cho phải, gã nín lặng, nhưng Valđemar cũng không đợi gã trả lời. Cầm điếu xì gà trong tay, chàng quay lại phía phu nhân Iđalia và Xtefchia lịch sự hỏi:
– Cô và tiểu thư cho phép chứ?

Phu nhân Elzônôvxka gật đầu song nhìn chàng ngạc nhiên. Lúc dùng cà phê sau bữa ăn trưa, Valđemar thường hút xì gà, nhưng chàng đã được cho phép cứ tự nhiên hút kia mà. Lúc này, câu hỏi của Valđemar hình như chủ yếu là dành cho Xtefchia, bởi lẽ khi không để ý đến điều chàng xin phép, cô không làm một động tác nào biểu lộ sự tán đồng hay không, thì Valđemar lại hết lịch sự hỏi cô một lần nữa:

– Còn tiểu thư?
– Ồ, xin mời ông tự nhiên, – nàng mỉm cười đáp.

Prônnhixki cắn môi. Sự lịch sự của đại công tử đối với người phụ nữ gia sư là một bài học dành cho gã. Gã cảm thấy chàng cố tình dạy cho gã bài học ấy. Gã đã quá coi thường trong khi nói chuyên với Xtefchia, thế là chàng quý tộc kia đã rất khéo léo nhưng cũng rất thẳng thắn nhắc cho gã hiểu rằng gã đã hành động không đúng.

Eđmun đưa mắt nhìn cụ Machây, phu nhân Iđalia và thấy họ cũng không thích thái độ của gã. Gã còn nghĩ rằng những người xa lạ kia còn đứng về phía Xtefchia, trong khi gã – kẻ đã từng si mê theo đuổi nàng – bây giờ lại không chút do dự tỏ ra khinh khi trong lúc nói với nàng. Gã không hiểu sao mình lại hành động như thế. Khi thấy nàng đỏ bừng mặt, tự dưng gã thấy bừng lên trong lòng một niềm khoái chí man dại, gã tin chắc rằng nàng vẫn còn yêu thương gã, và chính điều đó đã làm gã phởn chí. Mặc dù được một người láng giềng của trang Rutraiev cho biết nàng đang có mặt tại Xuôđkôvxe, gã không hề nghĩ rằng cuộc gặp mặt có thể khiến nàng đau khổ. Gã chỉ thấy khoái chí và thế là đủ.

Gã sắp đặt một kế hoạch trả thù nàng, gã sẽ lại đánh thức tình yêu của nàng lần nữa, nếu nàng đã quên. Gã nghĩ nàng vẫn nặng lòng yêu gã, chắc hẳn Xtefchia sẽ nhẫn nhục chịu đựng những câu đùa của gã. Vậy mà mới mào đầu gã đã thất vọng.
Tuy nhận thấy ấn tượng mà gã đã gây cho tiểu thư Ruđexka, nhưng ngay cả ấn tượng ấy cũng khác với điều mà gã mong đợi. Sự kinh hoàng ghê gớm của nàng khiến gã cũng ngạc nhiên. Khuôn mặt giá băng của Xtefchia hoàn toàn không hề biểu lộ chút hài lòng hoặc vui sướng nào khi gặp gã.

Để đáp lại những lời khiêu khích, nàng đã ném cho gã một ánh mắt mỉa mai đến độ bất giác gã rùng mình.

– Cô ta làm sao thế nhỉ? – gã cáu tiết tự nhủ. – Tại sao có cái vẻ khinh bỉ kia?

Đồng thời một tiếng nói nội tâm nào đó chợt lên tiếng nhắc cho gã nhớ hành vi của gã mấy tháng trước đây. Điều đó khiến gã càng cáu tiết, gã quyết định sẽ hành hạ nàng thêm nữa. Nhưng Valđemar đã không cho phép gã coi thường nàng. Prônnhixki hiểu rằng gã như con ngựa bị người ta nắm chắc hàm thiếc, và ở đây nàng có những người bảo vệ mà gã cần phải thận trọng. Sau phút bổi rối ban đầu, gã càng thêm điên giận. Gã quyết định sẽ trả thù cô gái bằng cách khác. Trong óc gã chợt lóe lên ý định “thiên tài”, sánh ngang những nhà ngoại giao kỳ tài nhất.
Ngay từ đầu bữa gã đã để ý đôi mắt xanh của Luxia đang chằm chằm dán vào gã với niềm ngưỡng mộ không che đậy. Ánh mắt ấy làm cháy lên trong óc gã một dự tính đầy thi hứng, ngay lập tức dự tính ấy hứa hẹn sẽ mang lại những kết quả thực tuyệt vời, đến nỗi bất giác gã phải cúi đầu như tán thưởng tài nghệ của bản thân mình.

Bữa ăn kết thúc. Phu nhân Iđalia đứng lên rời khỏi bàn, Valđemar đưa người nhân viên thực tập sang phòng làm việc để giới thiệu cho gã những công việc cần làm.