– Ông Holmes đang đi bách bộ ngoài đồng và muốn chúng ta đi tới ngôi nhà.

– Tới nhà cụ Cunningham sao?

– Vâng, thưa ông.

– Để làm gì?

Viên thanh tra nhún vai.

– Tôi không biết. Giữa chúng ta với nhau, tôi nghĩ rằng ông Holmes chưa được hoàn toàn bình phục. Ông cư xử một cách kỳ lạ, sôi động.

– Ông không cần phải lo âu. Anh ấy luôn luôn có phương pháp trong sự điên rồ – Tôi nói.

– Ông Holmes đầy nhiệt tình đòi đi, thưa đại tá. Nếu hai vị sẵn sàng, chúng ta cũng nên đến đó.

Chúng tôi gặp lại Holmes ngoài trời. Anh đi từng bước dài trên đường, cằm gục xuống ngực, hai bàn tay thọc sâu trong túi quần. Anh nói :

– Vụ án có tầm lợi ích đây. Anh Watson, chuyến đi chơi vùng quê này sẽ là một thành công đáng kể. Tôi đã hưởng một buổi sáng thú vị.

– Ông đã đi tới nơi xảy ra vụ án à? – Đại tá hỏi.

– Phải. Ông thanh tra và tôi.

– Đưa tới thành công chứ?

– Quả vậy, chúng tôi đã thấy nhiều điều khác nhau rất lý thú. Thoạt tiên, chúng tôi đã xem thi hài của kẻ bất hạnh: anh ta chết vì một viên đạn súng lục, như các anh đã được cho biết.

– Anh nghi ngờ chuyện đó sau?

– Ồ, luôn luôn nên kiểm tra tất cả. Việc quan sát của chúng tôi đã không vô ích. Sau đó chúng tôi có trao đổi với cụ Cunningham và con trai cụ. A-lec hướng dẫn chúng tôi tới nơi mà kẻ sát nhân đã chuồn qua khi vượt hàng rào, trốn chạy. Rất đáng quan tâm.

– Tất nhiên.

– Chúng tôi đã gặp bà mẹ đau khổ nhưng không thu thập được điều gì. Bà đã quá yếu.

Và kết quả cuộc điều tra cho thấy là…

– … tội ác này không tầm thường. Thưa ông thanh tra, giờ đây chúng ta đã đồng ý với nhau về mẩu giấy trên đó có viết giờ chết của nạn nhân?

– Mẩu giấy đó chẳng cho chúng ta một điều chỉ dẫn, thưa ông Holmes.

– Nó cho chúng ta thấy rõ: người viết bức thư đã lôi William ra khỏi giừơng trong đêm hôm khuya khoắt. Nhưng phần còn lại của tờ giấy hiện ở đâu?

– Tôi đã quan sát mặt đất rất kỹ với hy vọng tìm ra mẩu giấy đó. – Viên thanh tra thì thào.

Mảnh giấy đã được giựt ra khỏi bàn tay người chết. Bởi vì tờ giấy đã kết tội y nên y đã nhét vội nó vào túi mà không hề để ý thấy một góc bị thiếu. Nếu thu hồi được phần còn lại của tờ giấy, thì chúng ta sẽ kết thúc vấn đề.

– Đúng. Nhưng phải làm thế nào bây giờ.

– Điều đó đáng tốn công. Còn một điểm này nữa. Lá thư đã được gởi tới cho William. Người viết thư đã không tự mình trao cho người nhận; nếu không, hắn dùng lời nói chứ viết thư làm gì. Vậy ai đã chuyển bức thử hoặc lá thư đã được gửi tới qua đường bưu điện?

– Tôi đã cho điều tra về điểm đó. – Viên thanh tra trả lời. – Hôm qua William có nhận được một lá thư trong chuyến phát thư buổi chiều. Anh ta huỷ cái bao thư.

– Tuyệt vời! – Holmes kêu lên khi vỗ lên lưng viên thanh tra. – Ông đã gặp nhân viên đưa thự Thật thích thú khi được làm việc chung với ông! Tốt! Đây là nhà người gác cổng. Thưa đại tá, xin cho phép tôi được chỉ cho ông thấy nơi xảy ra tội ác.

– Chúng tôi đi ngang qua căn biệt thự nhỏ, nơi người đánh xe đã ở và leo lên một lối đi vào hai bên có trồng cây sồi, đưa tới một ngôi nhà cổ kính.

Một cảnh sát viên đứng gác ở cửa sau.

– Xin ông vui lòng mở cửa ra. – Holmes nói. – Giờ đây, các bạn trông thấy cái cầu thang này: chính từ những bậc thang đó mà cu. Cunningham đã trông thấy hai người vật lộn nhau tại nơi chúng ta đang đứng. Ông cụ đứng ở cửa sổ này, cái thứ hai bên tay trái, và cụ đã trông thấy kẻ sát nhân bỏ chạy ngay bên trái bụi cây. Alec cũng trông thấy y nữa. Sau đó, Alec đã chạy tới quỳ xuống bên người bị thương. Nền đất rất rắn, như các bạn có thể ghi nhận: không có dấu vết nào để hướng dẫn chúng ta.

Trong lúc anh nói, có hai người đi xuống lối vào vườn, sau khi đã đi vòng quanh nhà. Một người lớn tuổi, có một cái đầu mạnh mẽ, nhưng có nét nhăn sâu, mí mắt nặng trĩu. người kia là một thanh niên lanh lợi.

– Thế nào, vẫn còn về việc đó à? – Anh ta nói với Holmes. – Những người từ Luân Đôn đến, phải là những người không thể đánh bại. Nhưng quý vị không tiến tới được bao nhiêu.

– Cần phải cho chúng tôi một ít thì giờ. – Holmes trả lời bằng một giọng vui vẻ hồn nhiên.

– Quý vị sẽ cần nhiều thời giờ nữa đây! – Alec nói dõng dạc. – Dường như chúng ta không có một chỉ dẫn nhỏ nhoi nào.

– Mỗi một, – Viên thanh tra trả lời – chúng ta sẽ tìm thấy… Lạy chúa tôi! Này ông Holmes, ông làm sao vậy? Ông Holmes!.

Bộ mặt Holmes có một dáng vẻ đáng ghê sợ. Mắt anh đảo lộn tròng, nét mặt bị cơn đau làm cho quặn lại, khi buông ra một tiếng rên rỉ, anh té lăn xuống đất. Hoảng hốt, chúng tôi khiêng anh vào trong bếp, đặt anh vào một ghế bành rộng và anh ngồi đó thở nặng nề trong vài phút. Cuối cùng, sau khi đã cáo lỗi về sự yếu đuối của mình, anh lại đứng lên, nói :

– Tôi vừa mới qua một cơn bệnh nặng. Tôi vẫn còn dễ bị những cơn cấp phát thần kinh đột ngột đó.

– Ông muốn về nhà bằng cỗ xe độc mã của tôi không? – Cụ Cunningham đề nghị.

– Tôi phải ở đây để xác minh một điểm. – Điểm gì?

– Thế này: Không biết William đã tới trước hay là chỉ tới sau khi tên trộm đã lọt vào nhà. Quý vị đã nói rằng tuy cánh cửa bị cậy phá, nhưng kẻ trộm chưa lọt vào bên trong.

– Điều đó là hiển nhiên rồi. – Cụ Cunningham trả lời một cách nghiêm trang. – Coi nào, Alec vẫn còn chưa vào giường chắc chắn là cháu nó đã nghe thấy tiếng động.

– Cậu ấy ngồi ở đâu?

– Trong phòng tắm của tôi, đang hút thuốc và nhìn qua cửa sổ – Ông cụ trả lời.

– Cửa sổ nào? – Holmes nói tiếp

– Cửa sổ cuối cùng bên trái, kế bên cửa sổ phòng cha tôi. – Alec đáp.

– Đèn nơi phòng anh và nơi phòng ông cụ vẫn còn thắp sáng cả chứ?

– Không còn nghi ngờ gì cả.

– Rõ ràng là có vài điẻm kỳ lạ trong vụ này. – Holmes cười nói. – Một kẻ trộm vào nhà trong lúc đèn vẫn còn sáng và cả hai người trong gia đình còn thức.

– Y phải cực kỳ bình tĩnh.

– Nếu vụ án mà không kỳ lạ, thì chúng tôi nhờ ông làm chi! – Alec nói – Kẻ trộm đã không lấy đồ trước khi bị William bắt gặp, bằng cớ là chúng tôi đâu có mất món gì và hiện trường cũng không bị bừa bộn.