Cái nóng dữ dội của tháng Năm dẫu chỉ mới đầu ngày đã khiến Viva lo ngại có thể cô đã có một lựa chọn sai lầm khi bước chân lên tàu tại nhà ga Victoria.

Tor ngồi bên cạnh cửa sổ dơ bẩn, Viva ngồi ở giữa, đối diện với một bà mẹ trẻ núng nính đang ôm một bọc hành lý căng phồng trên gối. Chỉ khi con tàu từ từ lăn bánh khỏi sân ga nhộn nhạo sặc mùi dầu máy, không khí trong khoang bắt đầu thoáng đãng, bớt ngột ngạt đôi chút, lúc bấy giờ Viva mới cảm thấy khuây khỏa phần nào.

Con tàu đã chạy được ba tiếng đồng hồ, cái nóng mỗi lúc một kinh khủng hơn bởi mùi mồ hôi người hòa cùng mùi thức ăn cay, cả ô kính cửa sổ cũng bắt nóng đến nỗi không thể dụi đầu lên đấy được nữa. Tor hãy còn chuếnh choáng bởi dư âm của những ly rượu gin tối qua, bắt đầu rên rỉ kêu than mệt mỏi.

Có vẻ Viva không buồn quan tâm đến những lời than vãn của Tor. Đây là lần đầu tiên cô rời khỏi thành phố kể từ khi đặt chân đến đây, niềm háo hức mỗi lúc một tăng lên trong cô khi Viva nhìn ra ngoài ô cửa kính con tàu, quan sát những ga xép bé nhỏ, những người đàn bà thản nhiên đội những bình nước đầy ắp trên đầu, khi con tàu băng qua một cánh đồng cằn cỗi, bóng một con lạc đà bé nhỏ bất ngờ hiện ra rồi lại nhanh chóng mất hút giữa đám bụi khổng lồ.

Daisy đã đúng, thật tuyệt vời khi chúng ta lại tiếp tục chuyển động, đấy chính là điều Viva cần lúc này.

Con tàu lọc xọc đổ xuống những dốc rãnh chật hẹp, băng qua những cánh đồng khô rang, nứt nẻ, lách cách lách cách, tiếng bánh tàu nhịp nhàng nghiến lên đường ray át đi tiếng rì rầm trò chuyện của những hành khách Ấn Độ quanh cô. Viva nhắm mắt, bắt đầu mơ màng đến hình bóng William, không phải là Tor, đang bên cô trong suốt chuyến đi lần này.

Chưa bao giờ cả hai có được một kỳ nghỉ trọn vẹn. Lần đầu gặp nhau, William đã cùng cô thực hiện được hai chuyến du lịch. Chuyến đi đầu tiên – một kỳ nghỉ ở Thụy Sĩ – cả hai đã ở trong những khách sạn không thể chê vào đâu được, những người làm ở khách sạn đều biết anh. Một buổi tối – bên hồ Berne – William đột nhiên nổi cơn giận khi chỗ đã đặt trước của hai người bị hủy bởi một sai lầm nào đấy. 

Trong giấc mơ chật chội, cô thấy anh băng qua lối nhỏ chật chội giữa các hàng ghế trong toa tàu, đến ngồi xuống bên cô, khuỷu tay anh hờ hững đặt lên mớ hành lý trĩu nặng của người bạn đường mới của cô. Anh tỏ vẻ giận dữ bởi cô đã đối xử với anh như vậy, chính sự hăng hái nhiệt tình của cô đã khiến anh nổi cáu. Mục đích của chuyện này là gì, cô có thể nghe được những lời gắt gỏng của anh, khi mà chúng ta có thể dễ dàng du ngoạn trong khoang hạng nhất? Em đang cố gắng chứng minh điều gì vậy? Và rồi, dần dần những háo hức vui vẻ của ngày hôm nay bắt đầu biến mất.

Frank sẽ không bao giờ ứng xử như thế. Anh luôn bị kích thích bởi những khám phá bất ngờ nho nhỏ – Frank đã rất thích tiệm cà phê bình dân có tên Moustafa’s mà cô đã dẫn anh đến trong buổi tối hôm ấy, đã kể cho cô nghe với thái độ rất phấn khích về những địa điểm đầy bất ngờ mà anh đã vô tình khám phá ra ở Bombay, như chợ bán đồ trộm cắp phi pháp chẳng hạn, và – ôi lạy Chúa. Cô chợt tỉnh giấc, đưa mắt nhìn lên những ngọn cây còi cọc loang loáng vụt qua ngoài ô cửa sổ toa tàu. Cô không nên nghĩ về anh như thế. Tối hôm qua khi cô và Frank khiêu vũ với nhau, cơ thể cô nhẹ bẫng, thơm mát. Cô ngửi thấy mùi gỗ chanh dễ chịu tỏa ra từ người anh, có điều gì đấy từ trong sâu thẳm tâm hồn cô thôi thúc Viva tiến gần hơn về phía anh.

Cô hướng tâm trí mình quay lại với những hình ảnh về William, như một sự điều chỉnh cần thiết cho bản thân.

Viva chìm ngập trong khổ đau tan nát tận nhiều tháng trời sau khi anh rời bỏ cô, đôi khi cô thấy mình thật bẩn thỉu, cảm giác hệt như vừa trải qua một cuộc đổi chác bẽ bàng. Tồi tệ hơn thế, sau sự ra đi của bố mẹ cô, đã không còn ai thân thuộc bên cạnh Viva để giúp cô nhặt những mảnh vỡ đầy ắp buồn tủi. Cô đã đánh mất giá trị bản thân mình – lượn lờ lang thang quanh cuộc sống của anh như một con vật với bộ dạng ủ rũ đau đớn với hy vọng William sẽ lại chú ý đến cô như ngày nào, và anh sẽ nói với cô, rằng những ngày vừa qua chỉ là trò đùa cợt ngốc nghếch nhất của anh. Nếu không có công việc – dạo ấy, cô đã là nữ đánh máy thuê cho bà Driver được vài tuần – chắc chắn cô đã phát điên. 

Hãy khắc ghi những ký ức đau đớn ấy.

Con tàu lao từ miền ánh sáng vào vùng bóng tối đặc quánh, một đường hầm xuyên qua vách đá dựng đứng. Nếu Frank cũng đi Ooty (tình cờ Tor tỉnh giấc đúng vào lúc Viva dứt khoát tuyên bố với Frank rằng chuyến du lịch sẽ chỉ dành cho các cô gái, cô đã nghe lỏm được chuyện ấy và lầm bầm phản đối trong cơn ngái ngủ, rằng Frank cũng có thể tham gia cùng bọn họ, có nghiêm trọng gì đâu), nếu anh cũng đến đấy, cô phải hiểu rằng Frank muốn được che chở cho cô, như một người anh. Hoặc giả anh chỉ đến Ooty vì Tor và Rose – sau rốt, thì thật tự mãn với ý nghĩ cô chính là sức hút chính đối với Frank. Cho dù có chuyện gì xảy ra, mình cũng không được đánh mất sự tự chủ, Viva nhủ thầm, không bao giờ để mình rơi vào trạng thái căm ghét oán thù như trước đây. Đấy là một lời hứa.

Con tàu đã ra khỏi đường hầm, ánh nắng lại tràn ngập không gian, khoang tàu đột nhiên vang lên những tiếng hò hét, Viva choàng tỉnh, cô mở mắt. Người phụ nữ đẫy đà, lùn tịt với hàm ria lờ mờ trên mép ngồi đối diện với Viva đang vỗ nhẹ vào đầu gối cô. Bà đang bày mấy hộp đồ ăn lên đùi, gồm có quả hạch và đậu xanh rang, mấy món đồ rán đang rỉ nước mỡ thấm ra ngoài lớp giấy gói tạo thành những vòng tròn nhờ nhờ, nom rõ kinh khủng.

“Ăn cùng chúng tôi nhé?”, người phụ nữ nói bằng tiếng Marathi. Đầu tóc áo quần, giày dép trên người khá giản dị và cũ kỹ, thuộc về những con người nghèo khổ. Khuôn mặt người phụ nữ rạng rỡ với ý nghĩ mình đang đề nghị giúp đỡ đồ ăn cho những người khách ngoại quốc xa lạ.

“Bà tốt bụng quá”, Viva cảm ơn. “Bà đang đi đâu?”.

“Chúng tôi đến từ khu vực lân cận Bombay, và đang trên đường đi Coonor, gần Madras”, người phụ nữ nói, khá phấn khích khi nhận thấy Viva có thể nói được một ít ngôn ngữ Marathi. Mục đích chính của chuyến đi đến Coonor để thăm họ hàng, nhưng còn một múc đích khác nữa, là bà hy vọng có thể được nhìn thấy tận mắt Gandhi tại cuộc mít tinh sắp diễn ra ở đấy. “Tôi đã dậy từ sáng sớm để chuẩn bị mấy món đồ ăn này”. Người phụ nữ không hề ngần ngại khi chia sẻ chút đồ ăn của mình cho một người Anh. “Đặc sản của Bombay đấy, cô thử xem sao”. Bà bóc lớp giấy gói dính mỡ của món bhel puris, bánh rán bột gạo nhân hành và rau mùi. Bà tiếp tục đưa cho Viva một cái bánh bao nhân nho cùng một ít khoai tây tẩm tiêu cay xè. 

Tor đã tỉnh ngủ, đôi mắt cô mở to. “Viva”, cô gọi tên Viva, nở một nụ cười hướng về phía người phụ nữ xa lạ ngồi trước mặt, “nếu chị hy vọng em sẽ chén mấy món ăn đấy thì chị sẽ phải nghĩ lại đấy”.

Viva cầm một chiếc bánh rán lên và cắn một miếng. “Ngon tuyệt”, cô nói với người phụ nữ, “thật không may là bạn tôi không được khỏe lắm. Bà có muốn thử một cái bánh xăng-đuých của chúng tôi không?”.

Viva mở hộp đồ ăn mà cô và Tor đã chuẩn bị từ sáng nay – gồm có pho mát và bánh xăng – đuých, ăn kèm với bánh mỳ đã cũ. Người phụ nữ bối rối, quay mặt sang hướng khác. Có lẽ tôn giáo của bà không cho phép mình được đụng đến đồ ăn của những người thuộc tầng lớp trên. Quá nhiều con đường để dẫn đến sai lầm, Viva thầm nghĩ. 

Sau khi kết thúc bữa ăn, người phụ nữ lôi từ trong túi xách của mình ra một chiếc khăn vải và lau sạch hai tay của Viva, sau đấy chỉ vào cô bé to béo, áng chừng mười bốn, mười lăm tuổi đang nhẩn nha ngồi ăn bên cạnh bà. “Con gái của tôi”, người phụ nữ nói, “nó sẽ hát tặng cô một bài”. Cô bé có giọng hát khá hay, nó có thể hát liên tục một hơi suốt bốn tiếng đồng hồ liền không nghỉ. Người phụ nữ chứng tỏ điều bà nói bằng cách đặt một tay lên hông cô con gái và bảo nó hít hà lấy hơi trước khi cất cao giọng hát, rất mạnh mẽ.

“Chị muốn em tỏ ra hưởng ứng khi nói với em điều này”, Viva nói với Tor. “Cô bé này sẽ hát tặng chúng ta và đấy là một danh dự hết sức to lớn đấy nhé”.

Cô bé dán chặt đôi mắt nâu thẫm vào Viva, hít một hơi thật sâu. Nó bắt đầu hát, giọng của cô bé cao vút, nhưng hơi buồn.

Viva chỉ có thể thốt ra mấy lời: tuyệt vời, tôi rất thích, tôi muốn nghe nữa. “Đấy là một bản tình ca kể về câu chuyện tình yêu của nàng Sita và thần Rama”, người mẹ hãnh diện giải thích. “Đấy là món quà mà con bé dành cho hai cô”.

Cô bé, sau bài hát, đã không còn rụt rè e thẹn như mấy phút trước nữa, xích lại gần bên Viva, gần đến nỗi cô có thể nhìn thấy những nét hoa văn chạm trổ trên chiếc vòng nhỏ xíu xỏ trên cánh mũi cô bé. Chúng ta khác biệt quá, Viva nhủ thầm. Ngay cả khi mình có sống trên mảnh đất này hàng trăm năm vẫn không bao giờ hiểu được lý do vì sao.

Bài hát của cô bé lại kéo Viva quay trở về với những ký ức buồn bã với William. Hai tuần trước ngày chia tay, anh đưa cô đến một khách sạn nhỏ gần Edinburgh. Tại đây anh đã nói với cô, buồn bã nhiều hơn là giận dữ, rằng anh đã nhận ra những gì mình từng gọi cô bằng ba tiếng “nỗi ám ảnh” cùng với cái công việc cô đang làm thật quá khó khăn để chịu đựng.

(Đấy là lần duy nhất cô nhận ra mình không cần phải làm gì trước những điều anh nói. Một buổi tối, Viva nhận được một cú điện thoại của một người phụ nữ tự giới thiệu đến từ Bath, với giọng điệu hết sức kích động, cô gái thông báo cho Viva biết, rằng William cũng đã hứa hẹn sẽ cưới cô ấy làm vợ).

Nhưng buổi tối hôm ấy, trong khách sạn Buchan, anh đã nói với cô, nhẹ nhàng nhưng dứt khoát, rằng: cô còn rất trẻ, vâng, và mồ côi cả bố lẫn mẹ, nhưng cuộc sống vẫn phải tiếp diễn, sẽ không bao giờ có chuyện hạnh phúc lại mỉm cười với cô khi Viva không chịu học cách biết thu hút. Anh rất hài lòng vì cô đang có công việc viết lách để làm, nhưng, nếu cô không cho anh là một kẻ lỗ mãng, thì một nữ văn sĩ không bao giờ là một điều gì đấy hấp dẫn được cánh đàn ông. 

Nước mắt cô giàn giụa khi nghe những lời anh nói, không phải là những giọt nước mắt ân hận, mà là những giọt nước mắt giận dữ xen lẫn hoang mang. Anh đã chẳng có lần nói với cô, rằng những gì anh nói cũng chỉ là có ý tốt cho cô, và rồi sau đấy, anh lại đè cô ra giường, nồng nhiệt làm tình với cô, và cô chấp nhận điều ấy, còn hơn phải gặm nhấm nỗi cô đơn đang chực chờ bên ngoài cửa phòng khách sạn lạnh lẽo.

Ba tuần sau, anh đã tay trong tay với bà góa trẻ giàu có và đang rất cô đơn ở Bath. Sáu tháng sau, trong bức thư viết gửi cho cô, không một lời đề cập đến việc trở lại (bao giờ chẳng thế, anh ta luôn là kẻ thông minh trong chuyện này), chỉ đơn thuần nói với cô bằng giọng điệu của một người giám hộ không chính thức, rằng giữa hai người vẫn phải xây dựng mối giao hảo, phải giữ nguyên mối quan hệ bạn bè, bởi trước bố mẹ cô, cả hai người đều nợ họ điều đấy. 

Cô bé đã ngừng hát. Viva nói với nó: “Rất tuyệt, cảm ơn cháu”. Bà mẹ, lúc này đang theo dõi những phản ứng trên khuôn mặt của Viva, lập tức âu yếm vỗ nhẹ vào cánh tay cô con gái, miệng chúm chím. Rõ ràng bà đang rất tự hào xen lẫn thán phục cô con gái tài năng của mình, lúc này đang nhẩn nha với nhúm đậu xanh rang trong tay. 

Tor nhón tay nhấc chiếc khăn ướt đang đắp trên thái dương ra khỏi đầu. “Đã an toàn để bỏ chiếc khăn ra chưa? Em tưởng con bé sẽ hát một mạch bốn tiếng đồng hồ liền cơ đấy”.

“Dễ thương quá”, Viva dịch lại những lời Tor vừa thốt ra cho người mẹ nghe. “Cảm ơn, rất tuyệt”.

“Em không ngủ được”, Tor thì thầm với Viva khi cả hai đã quay trở lại với thế giới của mình. “Lúc này em đang nghĩ đến chuyện quay trở về nhà và mơ màng đến Ollie, có lẽ em sẽ gửi điện cho anh ấy ngay khi chúng ta đến khách sạn. Có lẽ vợ anh ấy không hiểu gì về Ollie thật, ý em là, nếu cô ta thực sự yêu thương Ollie, cô ta sẽ không bao giờ để cho anh ấy phiêu bạt như thế được, cũng có thể anh ấy đang chờ em nói lời tha thứ cũng nên. Không còn gì để mất nữa rồi, Viva”.

Có đấy, Viva nhủ thầm, đau lòng bởi suy nghĩ dại khờ của Tor. Là giá trị của bản thân, là cả cuộc đời em. 

“Chẳng nhẽ anh ta là tất cả những gì em muốn?”, cô hỏi Tor. Khuôn mặt cô bé vụt ửng đỏ, ngập tràn hy vọng.

“Chị nói đúng, rất đúng”. Tor đắp chiếc khăn ướt trở lại lên thái dương.

Vài giây sau, đôi mắt xanh biếc của Tor lại mở to, cái nhìn lần này đầy ắp bối rối. “Em không biết có bao nhiêu người đang cảm nhận được tình yêu thực sự”, cô nói. “Ý em là, trong sách vở và phim ảnh, tình yêu chỉ bất ngờ xuất hiện trong một khoảnh khắc vụt lóe sáng, rồi những kẻ đang đắm chìm trong tình yêu ấy vội vã dắt nhau lên tàu hay đưa nhau đi trên những chiếc thuyền, rồi nhạc nổi lên, và cuối cùng là “Hết phim”. Sao cuộc đời lại phức tạp đến thế?”. 

“Chị không biết”, Viva trả lời, cô hoàn toàn nghiêm túc trước câu hỏi của Tor.