60. Mị Bát Tử

Nàng là vương phi của Tần Huệ Văn vương vua thứ 31 của nước Tần, mẫu thân của Tần Chiêu Tương vương, vua thứ 33 của nước Tần. Là vị vương thái hậu trẻ tuổi đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc. Trong lịch sử Trung Quốc, tước hiệu thái hậu bắt đầu từ xuất hiện từ nàng, thái hậu chuyên quyền cũng bắt đầu từ thời nàng mới có. Tương truyền nàng mưu lược hơn người, tại nước Tần nắm hết quyền lực triều chính, hô phong hoán vũ gần 40 năm.

Mị Bát Tử nguyên quán ở nước Sở có họ hàng xa với vương thất nước Sở. Sử sách không nói rõ cha mẹ bà là ai, cũng như việc nàng được gả sang nước Tần khi nào. Năm 324 TCN, Mị Bát Tử hạ sinh công tử Tắc, tức Tần Chiêu Tương vương sau này. Ngoài ra, sử sách còn cho biết nàng có hai người em trai là Ngụy Nhiễm (khác cha) và Mị Nhung. Sau khi được Tần Chiêu Vương nạp làm vương phi, Nguỵ Nhiễm được vào triều đình nước Tần nhậm chức và được trọng dụng.

Sau khi Tần Chiêu Huệ vương qua đời năm 311 TCN, vua lên nối ngôi là Tần Vũ vương (con của Huệ Văn hậu). Năm 307 TCN, Tần Vũ vương mất không có con nối ngôi, nội bộ nước Tần nảy sinh tranh chấp. Ngụy Nhiễm lúc đó đang nắm binh quyền trong tay, ủng hộ công tử Tắc (lúc bấy giờ đang làm con tin ở nước Yên. Cùng lúc Triệu Vũ Linh vương cũng đem quân hỗ trợ, đón công tử Tắc về nước lập làm vua, tức Tần Chiêu Tương vương. Chiêu Tương vương tôn nàg làm Vương Thái hậu.

Vua mới còn nhỏ tuổi, nên chính sự nước Tần do Tuyên Thái hậu quyết định. Mị Bát Tử liền trọng dụng em trai của mình, đồng thời kết thành một thế lực mạnh mẽ khống chế chính quyền. Nguỵ Nhiễm cũng được bái làm Tướng quân, phụ trách cảnh vệ quốc đô Hàm Dương, trở thành trọng thần thân tín của Tuyên thái hậu. Trong những năm tiếp theo, Tuyên Thái hậu và Ngụy Nhiễm lần lượt giết Tần Huệ Văn hậu và những người con khác của Tần Huệ Văn vương, đuổi Tần Điệu Vũ hậu ra nước ngoài, ổn định chính sự.

Năm 307 TCN, Sở Hoài vương đánh nước Hàn, vây đất Ung. Chiến sự kéo dài suốt năm tháng, Hàn Tương vương sai Công Tôn Muội đến nước Tần cầu viện. Lúc đầu Tuyên Thái hậu cử quân giúp nhưng chưa tiến quân. Hàn vương lại phải nhờ Thượng Cận tới xin, Tuyên Thái hậu nhớ tới quê hương mình là nước Sở, bèn lựa lời từ tạ không giúp. Vua Hàn lại sai Trương Thúy đến cầu cứu lần nữa. Trương Thúy nhờ Thừa tướng Cam Mậu mới mượn được binh. Quân Sở rút lui.

Năm 287 TCN, năm nước Tề, Triệu, Ngụy, Hàn và Sở hợp tung chống Tần, nhưng chỉ tới Thành Cao thì rút lui.

Sau lần hợp tung đó, Tần Chiêu Tương vương thấy chư hầu còn mạnh, muốn cho công tử nước Hàn là Thành Dương quận đang ở Tần làm tướng quốc hai nước Ngụy, Hàn nhưng hai nước không đồng ý. Tuyên Thái hậu lại nhờ Ngụy Nhiễm kiến nghị vua Tần không nên dùng Thành Dương quân vì sẽ làm ảnh hưởng đến quan hệ với Ngụy, Hàn.

Nước Nghĩa Cừ là một bộ lạc Nhung Địch ở phía bắc nước Tần, thường xuyên xảy ra chiến tranh với Tần. Dưới thời Tần Huệ Văn vương, sau khi bị quân Tần đánh bại, Nghĩa Cừ vương đành phải thần phục nước Tần. Đến khi Tần Chiêu Tương vương lên ngôi, Nghĩa Cừ vương sang nước Tần triều kiến, gặp được Tuyên Thái hậu. Hai người tư thông với nhau, sinh được hai con.

Năm 272 TCN, Tần Chiêu Tương vương và Tuyên Thái hậu muốn đánh Nghĩa Cừ, bèn triệu Nghĩa Cừ vương sang yết kiến, rồi giết chết ông ta ở cung Cam Tuyền. Nhân đó, Tần Chiêu Tương vương sai quân đánh và tiêu diệt Nghĩa Cừ lấy đất Nghĩa Cừ lập ra ba quận Lũng Tây, Bắc Địa, Thượng quận.

Sau khi lên nắm quyền chính, Tuyên Thái hậu trọng dụng Ngụy Nhiễm phong làm Thừa tướng, Nhương hầu, người em khác là Mị Nhung được phong làm Hoa Dương quân, còn hai người con khác của bà là công tử Khôi, công tử Phất cũng được phong Kinh Dương quân và Cao Lăng quân, gọi là Tứ quý, nắm nhiều quyền lực, lấn át Tần Chiêu Tương vương. Năm 271 TCN, người nước Ngụy là Phạm Thư đến Tần, được trọng dụng. Phạm Thư tâu với Tần Chiêu Tương vương rằng Tứ quý và Thái hậu quyền lực lớn, cần đề phòng. Tần Chiêu Tương vương nghe theo, phế quyền lực của Tuyên Thái hậu, bắt lui về cung riêng, đuổi Nhương hầu về phong ấp, đuổi Hoa Dương quân, Cao Lăng quân, Kính Dương quân ra biên cương.

Sau đó, Tuyên Thái hậu lại có người tình là Ngụy Sửu Phu. Năm 265 TCN, khi lâm bệnh nặng, bà muốn cho Sửu Phu tuẫn táng theo mình. Sửu Phu sợ hãi, nhờ Dung Nhuế đến thuyết phục nàng bãi lệnh tuẫn táng.

Tháng 10 năm đó, Tuyên Thái hậu Mị Bát Tử qua đời. Sử sách ghi nhận nàng hoạt động từ khi sinh Tần Chiêu Tương vương năm 324 TCN đến lúc mất năm 265 TCN, tổng cộng là 59 năm, không rõ bao nhiêu tuổi. Thi hài của nàng được chôn cất ở Dương Ly Sơn.

61. Tần Điệu Vũ hậu. Nàng là Vương hậu của Tần Vũ vương sau bị Tuyên Thái hậu đuổi ra khỏi cung.

62. Doanh Đảng. Nàng là thê thiếp của Tần Vũ vương.